İsrail şairləri Aqi Mişol və Əmir Orun şeirləri - Tərcümə

 

Aqi Mişol

Aqi Mişol 1947-ci ildə Macarıstanda dünyaya göz açıb. 1950-ci ildə ailəsi ilə birlikdə İsrailə köçüb. Tam ali təhsilini Yerusəlim İbrid Universitetinin Ədəbiyyat fakültəsində başa vurub.

İlk poeziya nümunələri 1972-ci ildə işıq üzü görüb. 2003-cü ildən bəri ondan çox şeir toplusu çap edilib. Şeirləri alman, ingilis, fransız, portuqal, ispan dillərinə tərcümə olunub. "Prime Minister Award", "Dulitzki Award", "Harry Hirshorn Award", "Amichai Poetry" ədəbi mükafatları qazanıb.

 

Sanır ki, möcüzədir

 

Bütün şeytani anti-qəhrəmanlar

beynində həbs olunsalar da,

hisslərinin tarlasında at oynadırlar.

Tənhalığına əl basıb and içsə belə,

yenə də söz özündən düşəndə kəlmə kəsmir,

heç dərdini də dilə gətirmir

və bu ona möcüzə qədər mümkünsüz görünür.

Əli yaxşı gətirəndə gecə-gündüz baş sındırır,

əgər biz onun yerinə bircə saat düşünsək,

qənaətimiz o olacaq ki,

bu dünyada canımızdan özgə

heç nəyimiz yoxdu.

Özünə də münasibəti belədi:

bədəni nəfəsi gedib-gələn ət yığınıdı.

Ona görə də könülsüz qəbul edir:

həm telefonun kəşfinə səbəb olan düşüncəni,

həm də həyatı var edən yaşam sirrini.

 

Qadının yatağında

 

Özünəvurğun və "mənəm-mənəm" deyən

tovuzquşu kimi cilvələnib

şəstlə hünərini göstərəndən sonra

yataqda düşüncələrə dalanda,

Markusun məşhur deyimini xatırladan fikrim

səsə çevrilib titrəyəcək tavanda:

Qarşına ləziz bişirilmiş ətlər

və min cür təamlar düzüləndə

bir anlıq gözünü yum və təsəvvür elə:

boşqabındakı o balıq

sadəcə bişirilmiş balıq leşidir,

ət isə, Allah bilir, hansı tövlədə leşə dönmüş inəyin,

ya da donuzun cəmdəyidi.

Florensiya şərabı kimi

bəh-bəhlə gözə soxulan o içki isə

hayana fırlatsan da, üzüm suyudur.

Ecazkar yataq həzzi nədir ki guya:

iki bədənin gərgin titrəməsi

və sonu axıntı ilə bitən sürtünməsi.

 

Qeybdən gələn səs

 

Sübh çağı

paltar ipindən sallanan

çəhrayı bir mələk gördüm.

Və bir qədər aşağıda

onun yellənən qolunu qamarlamaq

istəyən bir pişik balası...

 

Nişan qoyulmuş quş

 

Ayağına nişan qoyulan quş

nişan üzüyü barmağında

bütün günü dolanır ətrafımda.

Sanki kimsə dərinə gedib öyrənəcək

keçmişini, dünənini.

Əcdadlarının yuva qurub-qura

bilməmək fərasətini,

və ən əsası bu vərdişin ona

ana südü ilə ötürülüb-ötürülmədiyini.

 

Təxəyyülün interyeri

     

Burada, - beynimin içində

ruhumu sakitləşdirən

yamac və düzənliklər olduğunu xəyal edirəm.

Burada musiqi mərkəzi dinləyərək gəzmək gözəldi.

Gedirəm obaş-bubaşa...

Sürətlə gedərkən çubuq götürürəm

və nar ağaclarının yanından keçəndə

birini parçalayıram...

Bunları düşünəndə

özümü quş kimi hiss edirəm.

Bu səhər yükümü yüngülləşdirən səbəblərin sırasına

Billi Holideyin nəğməsini də əlavə etdim.

Gərək təxəyyülüm rəngarəng və zəngin olsun.

Çünki yamanca tənhayam.

 

Günorta yuxusu

 

Günorta yuxumu almaq üçün uzanan kimi

gombul pişiyim gəlib qarnımın üstünə sərələnir.

Qarnını qarnıma o qədər sürtür ki,

hüceyrələrimiz bir-birinə qarışır.

Qarnım bu sürtünmədən elə qızışır ki,

başa düşmürəm səbəb

öz sürətlənən qan dövranımdır,

yoxsa onun damarda durmayan qanı?

Bütün bunlar bir yana,

bu yorğun vaxtımda

belə şeyləri düşünmək

həsrət qoyur məni yuxuya.

 

 

Əmir OR

Əmir Or Təl-Əvivdə dünyaya göz açıb. Şair-tərcüməçi kimi tanınan Ə.Or Yerusəlim İbrid Universitetində Fəlsəfə və müqayisəli din fakültəsinnin məzunu olub. Yeddi şeir toplusunun müəllifidir. Şeirləri 30-dan çox dilə tərcümə edilib, Polşa, Rumıniya, Fransa, İrlandiya və Makedoniyada şeir topluları işıq üzü görüb. Əmir Or eyni zamanda poeziya, klassik sənət sahələri, din elmləri üzrə bir çox məqalələrin müəllifidir. Özünün təsis etdiyi "Sha'ar İnternational Poetry Festival"ın icraçı katibi, "Helicon" Poeziya məktəbinin direktoru və BMT tərəfindən maliyyələşdirilən "Poets for Peace" mükafatının regional koordinatorudur.

 

 

Xülasə

 

Həmləyə hazır pələng kimisən,

bəzənib-düzənmisən

zinaya "gəl-gəl" deyən əyin-başını.

Morfin kapsulları ilə dolu

yaralarının dərinliklərinə baş vursam,

səninlə insana dözülməz ağrılar çəkdirən

vəba da gözəl təsir bağışlayardı.

Haçansa qopsa yaralarının qaysağı

sıçrayan qanın çərçivələrə dəyib alovlanardı

və göyün bütün qatlarını aşardı,

sonuncu yağış kimi ələnərdi yer üzünə.

İndi isə ruhumun dumanlı beyninə

nəhayətsiz bir alov yayılır.

Ki, onunla bütün səmanı bələmək olar.

Hətta çərçivəni qırıb xatirələri sahmana salmaqçün

yeri gəlsə, bədəl də ödəmək olar.

Həmləyə hazır pələng kimi

bircə cəhdlə soyundururam

zinaya "gəl-gəl" deyən

və gözqamaşdıran pal-paltarını...

 

Ölümsüz

 

Üç aşpaz özünə əl qatdılar:

içi çıxarılan ilbizləri,

göbələkləri doldurdular.

On iki yumurtanın sarısı ağından ayrıldı,

masaya bir şüşə ispan şərabı qoyuldu.

Yeməyə on iki diş sarımsaq,

duz, istiot, qurudulmuş otlar qatıldı,

dadlı olsun deyə, bir kilo da kərə yağı vuruldu.

Qarşılarında dəqiq yemək resepti olsa da,

öz bacardıqları qədər ağıllarını

və yeniliklərini də əlavə etdilər.

Üç saata hazır olacaq yemək

axır ki, bişməyə qoyuldu.

Ağ süfrə salınmış masaya qırmızı şamlar,

göyərti salatı və şampan düzüldü.

Mən nə deyə bilərəm?

Boğazdan yuxarı danışmamaq şərtiylə

dilinə ürək sözlərini deməyə ixtiyar verdi.

Necə ki, gündəlik həyatında da

ağzından daşmazdı mədhiyyələr.

Aşpazın işinin tərkibi

ətdən, qandan, sümükdən ibarətdi:

Cansız, dadlı və ürəklərə yol tapan...

 

Bir parç pivə

 

"Mükəmməl cinayətin səbəbə ehtiyacı yoxdur.

Mükəmməl cinayət üçün qüsursuz hədəf lazımdır.

Əlbəttə, Auşçits düşərgəsində

yaşanan hadisələri söylədiklərimlə bir tutmuram" - dedi.

Sonra isə gözlərini qurtumladığı

pivənin köpüyünə zilləyərək sözünə davam elədi:

"Mükəmməl cinayət eşqdir.

mükəmməl cinayət mükəmməlik arzusunda deyil,

o, sadəcə eşq kimi əlindən gələni əsirgəməməyə çalışır.

Bir insanı boğazlayıb bütün gücünlə kələyini kəsməkçün

əlləşdiyinin saniyələr də əbədiyyət kimi nəhayətsizdi.

Yaşamaq həmin anda belə əbədiyyətin bir parçasıdı.

Əllərimə yapışan əllərin qiyamı,

soyuq bədəndən süzülən tər,

yavaş-yavaş çabalamağı kəsən

çəkmələrin titrəyişləri necə zərifdir.

Bu da başqa bir nəhayətsizlikdi...

"Hələ çıxmayan" can belə əbədiyyətdir.

Mükəmməl cinayət

qurbanının azadlığının bir damlasını belə

hədər getməyə qoymur -

ac körpənin dodaqları kimi hamısını sovurur.

Necə ki, indi mən illər sonra daddığım bu pivənin

köpüyünün hər damcısını gözümə təpirəm.

Necə ki, sən bir qatilin etiraflarındakı dəhşəti

acgözlüklə, ən xırda detalınacan qeyd edirsən.

 

Tərcümə: Fərid Hüseyn


© Müəllif hüquqları qorunur! Mətndən istifadə etdikdə istinad mütləqdir!