Pakistan şairi Hammad Niazinin şeirləri - Bədirxan Əhmədlinin təqdimatında

 

Pakistan şairi Hammad Niazi

 

Tanınmış urdu şairi Hammad Niazi 1984-cü ildə Pakistanın Pəncab vilayətinin Talaganq şəhərində anadan olub. Pəncab Lahor Universitetində tətbiqi geologiya üzrə bakalavr və geologiya üzrə magistraturanı, daha sonra isə urdu ədəbiyyatı üzrə doktoranturanı bitirib. Hazırda Lahorda yaşayır və urdu ədəbiyyatından dərs deyir. Azərbaycan dilini öyrənməyə başlayıb və arzusu Bakıda Nizami Gəncəvi adına Ədəbiyyat İnstitutunda Pakistan-Azərbaycan ədəbi əlaqələri üzrə fəlsəfə doktorluğu dissertasiyası müdafiə etməkdir.

Hammad Niazi çağdaş Pakistan ədəbiyyatının tanınmış nümayəndələrindən sayılır. Şeirləri Pakistanın "Adabiyat", "Funoon", "Savera", "Asbaat", Tasteer", "Nazoot" və s. poetik dərgilərində, Pakistanın və Hindistanın bir çox şeir məcmuələrində dərc edilib. "Duaa`on bhare daalaan" bu yaxınlarda Lahorda işıq üzü görüb, şairin ilk urduca şeirlər kitabı. Tərcümədə oxuduğum şeirləri məndə böyük etki yaratdı. Hammad Niazinin şeirlərində kəskin müşahidələr var; fikrə yeni naxışlar vuraraq köhnə stereotipləri sındırır. Obrazları son dərəcə orijinal və yenidir.

Bu yaxınlarda Lahor Dövlət Kollec Universitetində konfransda olarkən Urdu departamentinin müəllimi Hammad Niazinin həm də şair olduğunu öyrəndim. Şeirlərini ana dili urduca və ingiliscə yazır. Toplantılarda bir neçə dəfə şeirlərinin ifası həmyerliləri tərəfindən alqışlarla qarşılanmışdı. Onun yaradıcılığı ilə geniş tanış olmaq və onu bir şair kimi Azərbaycan oxucuları ilə tanış etmək məqsədilə bir neçə şeirini tərcümə üçün filologiya elmləri doktoru Cavanşir Yusifliyə göndərdim. Cavanşir Yusifli bir tərcüməçi kimi şeirləri çevirdi, üstəlik, bir tənqidçi kimi də yüksək fikir söylədi. Mən də istədim ki, onun kimliyi və şeirləri haqqında "Ədəbiyyat qəzeti"nin oxucularına bir qədər məlumat verim.

Bədirxan Əhmədli,

Filologiya elmləri doktoru, professor

 

 

Hammad NİAZİ

(Pakistan)

 

Mən nə istəyirəm

 

İşıq lazımdı mənə,

işığa möhtacam mən,

azacıq, bir-iki damla; bapbalaca işıq zərrəsi

Ondan günəş düzəldim

Günəş kimi yumşaq, isti göz yaşları

Axsın, tökülsün...

Yox! Kölgə lazımdı mənə

Bir-iki addım sadəcə, bir əlçim,

Altında yataq salaram

Rahat, yumşaq, yuxu dolu bir yataq

Yox! Gözlə, bir söz deyim,

Bir-iki söz, bir neçə söz

Bir neçə kəlmə deyim

Adını sənin təkrar-təkrar yaza bilim

Gözəl, ifadəli, qısa...

Yox! Mənə nəfəs lazımdı

Bir-iki anlıq, bir az nəfəs,

Onu bir az da gözləyə bilim...

Uzun, bihudə, amma məcburi həsrət

Yox! Mənə çörək lazımdı

Bir parça, bir-iki dişləm

Olsaydı özümə səfər edərdim

Çətin, boğucu, iztirtab dolu

Yox! Dualara ehtiyacım var

Bir-iki duaya, bir nəfəs duaya

Öz cənnətimi qurum

Gözəl...

Cənnət kimi analar,

Hüznlə dolu...

Yox! Bunların hamısına ehtiyacım var

Hamısına birdən

İşıq, talvar, sözlər, nəfəs, çörək, bir də dualar

Dünyamı yaradım

Öz rəngləri, xəyalalrı, insanları olan dünya...

 

 

Təklik

 

Tənhalığın ayağı yoxdu

olsaydı, qəlbimizdə izlər qoyardı, yanıq izləri...

Tənhalığın gözləri də yoxdu

Olsaydı, bizim boş və dərdli gözlərimizi görüb kor olardı

Təkliyin, yalnızlığın ürəyi yoxdu,

olsaydı, bizim bəsirətsizliyimiz onu param-parça edərdi

Təkliyin səsi yoxdu, səssizdi ölüm kimi

olsaydı, bu divarlar içimizdə yanan sözlərimizi əzbərləyərdi

Yalnızlığın dodaqları yoxdu, yox,

olsaydı, öpüşləri damarlarımızı bir-bir möhürlərdi

Təkliyin əli yoxdu, təkdi o,

Olsaydı, o qızın adı bu çayın dalğalarından

            sürüşüb səhranın qum dənəciklkərinə yazılardı

 

Yalnızlığın cismi yoxdu, başı, bədəni yoxdu

olsaydı, nəfsimiz bilərdi...

 

 

Sabahın pillələrində

 

Nəfəs ala bilmirəm

Dimdik pillələri qalxanda

yoruluram

yorğun gözlərim sabahın gəldiyini sezir

keçmişdən tamaşalar,

səhnə oyunları...

Bu pillələrin düz başındakı pəncərədən

Bütün bunları dirigözlü görürəm

Bir-birinə qarışdıqca

arxa planda yox olduqca, süzüldükcə

görürəm.

Hər şey hardasa dönüb, dəyişib

Ağacların yumşaq pıçıltılı gülüşləri

dağlarda daşların altından cücərən həyat,

necə oldu biz onları itirdik?

Nə qədər döysək də,

doğma malikanələrimizin paslı qapıları tanımır,

ehhh.. tanımır bizi.

O axşamların qəlbimizdəki ətri indi yaddı, uçub gedib harasa

O tozlu yollar da yeni yolların arxasında yatır məzar sükutunda

Blkə də boğulub tozdan, ölüb?

Bütün bu səhnələrin şahidiyəm indi

Sabahın sıldırım dikdirində oturub

Səpsərin bir kölgə əlini uzadır mənə

Ancaq əl mənə çatmır....

 

 

Sənin üçün bir şeir

 

(Nəsrlə şeir)

 

Sənin üçün bir şeir

yazıldı

qatma-qarışıq həyatına nizam gətirmək adıyla

Güvən hissini sənə qaytarmaq üçün

Sırf sənin üçündü bu şeir.

Bu şeir əziz günlərin çox əziz saatlarında dadına çatsın

və sinən altındakı tonqalı yandırmaq üçün bir çınqı misalı -

bir şeir- sənin üçün...

Onun bətnində təpələrdə doğan sevginin ətri oynaşır,

əpələnir, pıçıltı yarpaqları kimi

Bu pıçıltılar bax o qayanın düz ürəyinin başına qazıla bilər

Necə ki adın qəlbimə yazılıb

Bu şeir sənindir, ancaq sənin...

Mis, dəmir, kömür və kükürd zavodlarında

Gecə-gündüz çalışan

işçilərin yorğunluğunu yatırsın deyə

sürətlə şütüyən avtomobillərin

            təkərlərindən qopan toz hissəciklərindən

gözəl güllərə boya çəkək, rəngləyək

sonra bu çiçəklərdən bir sevgi bağlı salaq

Bu sənin şeirindir

sənindi bu şeir,

ürək döyüntüsündən həmayıl kimi yapışmaq

Nəfəsinə sərinlik gəlsin

Pıçıltıyla demək ki,

Sevgidən daha dəyərli

Elə sevgi şeiri yazmaqdır...


© Müəllif hüquqları qorunur! Mətndən istifadə etdikdə istinad mütləqdir!