ƏZGİL AĞACI - Nargis | Edebiyyatqazeti.az

Əzgil ağacı bağımızın ən axar-baxarlı yerində, nanəçövhər bitkisinin sərt rayihəsi və cır zoğal ağacının yöndəmsiz kölgəsində özünə yer edib, azadlığını elan etmişdi. Bura necə gəlib düşmüşdü, heç kim bilmirdi. Bircə bilirdik ki, bu ağac elə bil, heç böyümür. Sanki elə hey 26 yaşını qeyd edir… Edəcək... 27 heç olmayacaqmış kimi... Ağacın üzərində hər il boyundan böyük əzgillər yetişir. Payızda bu əzgillər insanda onu yemək arzusu oyadır. Ancaq, nədənsə, mənim o əzgilləri budağından qopartmağa heç vaxt ürəyim gəlməyib. Elə bilirəm ki, elə həmin an qan boşalacaq yaralı budaqlardan. Nə qədər etsəm də, sonra o qanı saxlaya bilməyəcəyəm. Fışqırdacaq zoğal ağacına, bütün zoğallar boyanacaq al qan rənginə. Sonra bütün qanı canına çəkəcək torpaq... Və bir oxxay çəkəcək… Qulaqlarım tutulacaq o an, əbədiyyən kar olacağam. Bir də heç vaxt eşidə bilməyəcəyəm uşaqların gülüşlərini, quşların ötüşlərini və səni!.. Hər il dejavu yaşayıram elə bil. Beynimin bütün hüceyrələri donur.

Yenə həmin an yetişir. Əzgillər yetkinləşir, budaqlarından cümlə-cahana meydan oxuyur. Mən hər il bu günü səbirsizliklə gözləyirəm. Həm də bu gün məni qorxudur.

Bomboz qorxuram.

Üzərindən dörd il keçir ağrımın... Belə anlarda uşaqlığımdan qoparılışım gəlir ağlıma. Atamın ruhu bərzəxə sığındıqdan sonra, Şərqdəki o torpaq kifayət qədər ürkürdücü daxili simasını büruzə verməyə başlamışdı. Sanki hər şey qorxuducu və səfalət içində idi. Hətta uzun illərdir oynadığım qonşu uşaqları, axşama yaxın arxamca qaçıb məni qorxutmağa çalışan o iri üzündən qan damlayan günəş belə ürküdücü və qorxuluydu. Bir anda hər şey mənasızlaşmışdı. Rəngi solmuşdu həyatımın. Gilənarlar rəngini, bənövşələr ətrini itirmişdi. Təkliyim böyüyüb boya- başa çatırdı. Anamın əllərində günbəgün artan qabarlar və bir anda həyatın ortasına kəllə-mayallaq atılışımış zehnimdə və qəlbimdə bir donuqluq hakimiyyəti qurmuşdu. Qar kraliçası, görünür, bizim də həyatımızdan keçmişdi. Sanki bütün dünyanın aysberqlərini götürüb ürəyimin sularına necə gəldi atmışdılar. Bu etibaredilməz soyuqluq günbəgün damarlarımdan bədənimə axırdı, sirkulyasiyam pozulmuşdu. Qanımda etibarsızlıq və qorxu dövr edirdi. Özümü narahat hiss edəndə öskürürdüm atam kimi... Amma mənim ovuclarım dolmurdu qıpqırmızı rənglə. Şəffaf idi hər şey ovuclarımda, göz bəbəklərim əks olunurdu, sanki dünyanı gizlədirdim ovuclarımda. Uşaqlığımdan nərgiz və bənövşə ətri gəlirdi. Xatırlayıram yamyaşıl ovaları, odun qoxuyan şehli meşələri. İri zoğallı bağları, cır xurmalı, şabalıdlı meşələri ilə canlanır gözümdə Zaqatala. Yaşılın ən izdihamlı halını mən orda görmüşdüm ilk dəfə. Sonra isə hekayəm zümrüd yaşılı meşələrdən bomboz əzəmətli dağlara, boz-qonur çöllərə qədər uzanıb gəldi. Fərqli mühit, fərqli iqlim, fərqli insanlar... Fərqli ömür yolu. Bircə eyni idi bənövşələr, zoğal və əzgil ağacı. Doğrudan bu əzgil və zoğal ağacı, uşaqlığım kimi ətir saçan bənövşələr bura necə gəlmişdi?

Bəli, artıq dörd il keçib üzərindən. Dörd ildi ki, eyni ayın eyni günündə, sanki Ay bir başqa parlayırdı göy üzündə. Həmin gün, sanki həyətimizdəki əzgil ağacının üzərinə ulduzlar yağır. Əzgil ağacı ikiyə bölünür. İçindən Aya sən çıxma, mən çıxım, günə sən parlama, mən parlayım deyən, saçları spagettiyə bənzəyən qız çıxır. Ətrafına baxır gülümsəyir. Sonra əzgildən qopardıb doyunca yeyir. Mən öncə istəyirəm mane olum, əzgili elə yemə axı sən qan xərçəngisən, sənə olmaz onu o şəkildə yemək, ver aparım 24 saat alma sirkəli suda saxlayım sonra yeyərsən -deyim. Ancaq o, göy üzünə baxıb gülümsəyir. Əlini mənə uzadır. Mən də laqeyd qalmıram. Ovucumu göy üzünə tərəf çevirir, Sirius ulduzunu ovcuma çağırır. Mən bərk-bərk qapatıram ovuclarımı. Bilirsən mənim 24 saatım qalmayıb. Mən hönkürürəm. O isə məni sakitləşdirir. Sən bilirsənmi? Köhnə Misirdə bir çox məbədlərin daxili otaqları Siriusu görəcək şəkildə inşa edilib. Sən bunları hardan bilirsən - deyirəm. Cavab vermir. Sadəcə, darıxanda ulduzlara bax - deyir və gülümsəyir. Yenidən keçib oturur əzgil ağacının oyuğunda. Və yox olur gözlərimin içinə gülümsəyə-gülümsəyə. Donub qalıram. Batır ürəyimə buz parçaları. Üşüyürəm. Dişlərimin şaqqıltısı ürəyimin döyüntüsünə qarışır.

- Qızım, dur bunu da iç...

Gözlərimi açıram. Anam al-qan rəngindəki zoğallı çayı mənə uzadır. Tez çevrilib əzgil ağacına tərəf boylanıram. Əzgil ağacı, sanki əbədi sükut andında idi. Yox, bu, yuxu deyildi. Əmin idim. Tez ovuclarıma baxıram. Ovuclarımda ulduzvari yanıq izləri görürəm. Ovuclarımı birləşdirirəm. Canım yanır. Bilirəm ki, onu çağırdığımı hiss edir. Anam boşqab dolusu iri əzgillərlə içəri daxil olur.

- Əzgil istəyirsən?

Ağlamaqqarışıq gülümsəyirəm.