Yenə də sən. Qar yağır. İlk dəfədir ki, mənə soyuq deyil. Qar içindən səni görürəm. Sən hər yerdəsən. Təkərlərin xırçıldatdığı təzə yağmış qar üstündən maşınlarda gedirsən. Tələsmədən ötüb keçdiyim evlərin pəncərələrindən boylanırsan. Əlin xəfifcə çiynimə toxunur və məni geriyə çevrilib baxmağa vadar edir. Bilirəm, arxamda qalan bomboş dar döngədən başqa bir şey görməyəcəyəm. Amma yenə də ani olaraq çevrilirəm. Bilirdim ki, sən yoxsan. Axı ürəyim niyə sıxılır?
Tənha bir quşun tərpətdiyi budaqdan qar üstümə ələnir, yaxama soxulub məni ağ örtüyə bələyir. Cəld eynəyimi çıxarıb başımı yuxarı qaldırıram. Üstündəki ağır qar topasından xilas olub rahatca yuxarıya havalanan budağa baxıram. Ağacda büzüşmüş, yumaq kimi tənha qara bir quş oturub. Biz diqqətlə bir-birimizə və öz çılpaqlığı ilə başqalarından seçilən o məğrur budağa həsədlə baxırıq.
“Sən burda neynirsən?”- deyə quş soruşur.
“Mən hardan bilim!” - deyib yaxamı ondan qurtarıram.
O, ağacın gövdəsinə donub yapışmış halda oturmaqda davam edir. Amma mənə hələ getmək lazımdır. Bilmirəm hara. Bilmirəm niyə. Amma küçələri axtarmaq lazım deyil. Artıq itməmək üçün demək olar ki, hər şeyi, qala bilmək üçün isə, düzünü desəm, heç nəyi öyrənməmişəm. Sonradan, daima diqqətlə düşünə-düşünə “nə ilə nəyin arasında?” - deyə “arada” yaşamağı öyrəndim. Sonra elə gün gəldi ki, ölmək istədim. Ancaq bunun əvəzində yenidən doğuldum. Amma artıq bu mən deyildim, onunla həmişə harasa getməli olduğum o adam idi.
O, indi də məni, mənim üçün həmişə yad qalacaq, özününsə yaxşı bələd olduğu küçələrlə aparır. Mən səni düşünürəm. Bu adam isə həmişə mane olur. Qolumdan dartır, hansısa tanışları ilə dayanıb görüşür, yolun o biri tərəfindəki kiməsə əl edir. O, hamını tanıyır. Mən heç kimi. O, öz evindədir. Mən heç yerdə. Amma biz gedirik. Həmişə gedirik.
Nəhayət ki, nəfəsini dərib “çatdıq” - deyir .
Mən ona yol verirəm. O, əyri-üyrü hasarlı, baxımsız kiçik bir bağçaya buranın sahibi kimi daxil olur. Ora-bura baxır. Sonra məni başdan-ayağa süzür. Yenə məndə nəsə ona xoş gəlmir. Addımlayır, kepkasını düzəldir. Başını bulayır, şəhadət barmağını yanağımda gəzdirir və qolumdan çəkir. Biz təzə taxta qoxusu gələn qapıdan dar bir dəhlizə, oradan da çox da böyük olmayan alaqaranlıq bir otağa daxil oluruq.
Onu hay-küylə qarşılayırlar. O, mənə tanış olmayan dillərdə asanlıqla danışır. Otururuq. Mən gözlərimi yumuram. Çiynimə toxunur. Deyəsən mürgü vurmuşam. Qarşımda toxunulmamış qədəh var. Masaların arxasındakılar içir və ucadan söhbətləşirlər. Otağı gözdən keçirirəm. Rəngbərəng, qalın şüşəli pəncərələrin yaratdığı alaqaranlıq, çoxlu rəsmlərlə süslənmiş divarlar bura əsrarəngiz bir görkəm verir. Divar köşələrində hər ölçüdə heykəllər var, tavandan Portuqaliya bayrağı əzəmətli bir yelkən kimi açılmışdı. Yalnız indi fərqinə varıram ki, kiçik restoranı bəzəyən hər şeydə yaşıl-qırmızı rənglər hakimdir. Deyəsən, o, məni buraya tez-tez gətirir. Ancaq mən hər yerdə ilk dəfəki kimiyəm.
Barın qarşısında boğazı və çiyinləri örtülü sadə qara paltarlı, ucaboy, qarasaç bir qadın peyda olur. Sakitlik yaranır. Hamı ona, masalarla bar arasındakı məkana baxıb susur. O, öz aləmindədir və kimsəyə baxmır. Zamanı durduran bu sükutda mənim olduğum yer və məkan öz mənasını itirir və yenidən xəyalıma qayıdıram...
Hələ sən yoxsan. İstidir. Mən rolik konkilərdə qardaşımın dalınca qaçıram, o isə qara velosipedilə məndən uzaqlaşır. Mən bilirəm ki, heç vaxt ona çata bilməyəcəyəm, amma yenə də qaçıram. O, cingiltili səslə gülür və pedalı daha möhkəm basır. Mən yıxılıram və yaralanmış dizlərimlə tozlu asfalt üzərində qalıram. Ağrıdır, amma mən ağlamıram. Çünki, o qayıdır. Çünki, öz velosipedini mənasız əşya kimi bir kənara tullayır. O velosipedi ki, mən heç vaxt onu sürməyəcəyəm. O velosipedi görən gözüm yoxdur, çünki o həmişə ona minib gedir və məni tək qoyur. Mən xoşbəxtəm, çünki o, mənə görə həyəcanlanıb. Amma bunu bildirmirəm. Çünki qorxuram o yenə gedər. O, mənə tərəf əyilir. Məni riqqətə gətirən doğma üzünü görürəm. Gözləri necə də mənimkilərə bənzəyir!
Yaralı dizlərimə toxunan əlləri də. Ağrıdan titrəyirəm, inildəyirəm. Uzaq uşaqlıqdan gələn bu iniltini barın yanında durmuş qarasaç qadının güclü səsi batırır. Onun yumulu gözlərinə, çatılmış qaşlarına baxıram. Səsinə qulaq verirəm, onun nə isə öz dərdinə mənə yad olan bir dildə, musiqisiz ağlaması mənə elə yaxındı ki, mən hər şeyi başa düşürəm. Zaman onun saçlarında dolaşıb qanadları geniş açılmış, ürkək qara quş kimi donur. Kimisə görmək üçün birdən gözlərini açır. Baxışlarımız rastlaşır. O, yenə ağlayır. Gəmi haqqında, balıqlar haqqında, dənizə gedib-gəlməyənlər haqqında. Göz yaşları tökmədən ağlayır. Otaq qaranlığa bürünür. Kimsə şam yandırır. Bir anlıq onun da gözləri parlayır və yenidən yumulur ki, onun nə haqda oxuduğunu bütün aydınlığı ilə hiss edək. Mən də gözlərimi yumuram. Onun səsi məndən heç vaxt ayrılmayan duyğularımı parlaq qığılcımlar kimi mənə yenidən yaşadır.
Oğlan özünü pis aparırdı. O, cəzalandırılıb. O, heç vaxt daha onunla danışmayacaq. O, belə dedi, başqa bir şey demədi. Oğlan onun işləməkdən cadar-cadar olmuş damarlı əllərinə baxırdı. Xırda qırışlarla çevrələnmiş gözlərinə baxmağa çalışırdı. Oğlan qorxurdu, çünki o, birdən başa düşdü ki, əgər anası onunla danışmasa, nəsə baş verə bilər. O, məhz nə baş verə biləcəyini bilmirdi. Amma bundan qorxurdu. Sonra arxası bütün sinfə, küncdə duranda da onunla yenə danışmırdılar və baxmaq da olmazdı. Pəncərə arxasında qar yağır. O, gözünü ayırmadan ağappaq küncə baxır.
Oğlan böyüdü. Bütün dərslərini öyrəndi və indi institutun boş dəhlizlərində bağlı qapı arxasında dayanır, yenə onunla danışmaq istəmirlər. Uzun illər sonra qəbul otaqlarının qapısında çox oturmalı olacaq və fikirləşəcək ki, görəsən onunla danışacaqlarmı? Daha sonra gecikmiş sonuncu məhəbbətlə sevəcək. Bir gün qız ona deyəcək ki, daha onunla danışmayacaq. Elə belə də deyəcək, vəssalam. O da heç nə deməyəcək və susacaq. Həmişəlik. Və şəhərin bütün mühacir restoranlarına bənzəyən unudulmuş Portuqaliya restoranında oturub ümidi qırılmış, əllərini sinəsində çarpazlayan, başdan-ayağa qara geymiş bu qadını dinləyəcək.
Pəncərə arxasında isə yenə qar ələnir. O, oxuyurdu. Onun dənizə getməsi barədə. Onu gözləyir. Anası da onu balaca bacısı ilə qoyub gedirdi. O, gözləyirdi. Anası həmişə qayıdırdı. Amma bir gün qayıtmadı. Qız böyüdü. Və indi başa düşür ki, anası heç vaxt geri dönməyəcək. İndi isə “Onu” gözləyir. Xeyli zamandır gözləyir. Anasını gözlədiyi kimi gözləyir. Və bundan vahiməyə düşür.
Mən ona, barın arxasında tənha, oxuyan qadına baxıram. İndi o, başqa şey üçün ağlayır. Mən bilirəm ki, o, istəyinə qovuşmayacaq, amma bunu heç kimə demirəm. Mən heç danışmıram. Qadın başladığı kimi də birdən, gözlənilmədən mahnısını kəsir. Hər kəs sanki ayılır, təlaşlanır, çığlıqlar atır. O, barın arxasındakı dərinliklərdə yox olur.
Restoran yenidən canlanır. Hələ taxta qoxusu gələn təzə qapı gəlib-gedənlərin arxasınca açılıb bağlanır. Bura yenə də mənə qərib gəlir. Narahatam. Gözlərimlə buranın doğması olan o adamı axtarıram və birdən görürəm ki, bu adam bütün bu vaxtı qoca portuqaliyalının yanında oturubmuş. Ona tərəf dönürəm və donub qalıram.
O, oturub. Qoca ilə qucaqlaşıb ağlayır. Qoca göz yaşlarını silmədən sakitcə oxuyur. O isə qocanın ardınca onun sözlərini təkrarlayaraq “...fadu, fadu...” deyə-deyə ağlayır. Qolundan tutub dartıram. O, islaq üzünü mənə çevirir.
Soruşuram: “Fadu” nə deməkdir?
O, gözlərini əlinin arxası ilə silir. Mənə baxır. Nə üçünsə mənim eynəyimi düzəldir və deyir:
-“Fadu” Portuqaliya muğamıdır.
Sonra qocaya tərəf dönür və “Sarı gəlin”i oxumağa başlayır. Mən qalxıb qapıya tərəf gedirəm. O, məni saxlamır. Mən artıq ona lazım deyiləm. Ona görə ki, “Sarı gəlin”lə, anamın əllərilə, tozlu yolda atılıb qalmış velosipedlə, qardaşımın gözlərilə, boş dəhlizlərlə və səninlə - onun qəlbinə həmişəlik köçürəm.
Mən gedə bilərəm. Mən gedirəm.
Özüm gedə bilərəm. Gedirəm.
Məni kimsə aparmır.
Sərbəstəm.
Nəhayət ki, mən öldüm.
Ruscadan çevirəni: M.Ağabəyova
© Müəllif hüquqları qorunur! Mətndən istifadə etdikdə istinad mütləqdir!
© Müəllif hüquqları qorunur! Mətndən istifadə etdikdə istinad mütləqdir!
