1. Romantizm
Su paklığı var hər şeyin bətnində,
yuxarı sudu, aşağı su.
Qaranlıqların bətnindən çıxarır işığı su.
Yaman çox görünsə də gözlərimizə,
Çoxdur, ancaq yaxşıların yaxşısı.
Yaxşılıqlar üçündür fələyin min oyunu da.
Məhşər günü
iynənin gözündən keçəcək,
düzələcək dəvənin boynu da.
Hər işi gözəl olacaq dünyanın.
Çəkiləcək dağların üstündən ah.
Hər şeyi yaxşı görür
başımız üstündə Allah.
Yaxşılıqla fırlanır yer,
məhəbbət ələyir göy.
Yaşamaq gözəldir,
Gözəldir hər şey!
2. Modernizm
Nə zamandır bu dünyada
çarmıxa çəkilib ədalət.
Bəsit təfəkkür sayılır məhəbbət.
Aldanılmaq, aldatmaq ən gözəl adət.
Quduzlaşıb insanlar,
fəlakət gətirir müharibələr,
tökülür nə qədər qanlar.
Hələ də davam edir
Adəm övladları
Habillə, Qabillə başlanan ədavət.
Yenə Süleymanları düşündürmür
Ayaq altda qalan qarışqa taleyi,
Haqsızlıq bürüyüb yeri, göyü.
İnsanlar fəlakət içində,
göylərə bülənd olub ah!
Görmürsə dünyanın fəlakətlərini,
yoxdur Allah!
3. Realizm
Kiçik həşəratlar böyük həşəratların yemidi,
kiçik balıqlar böyük balıqların.
Ot-ələf qoyunun, ceyranın, atın yemidi,
quzu, ceyran canavarın, şirin, pələngin.
Çaylar kiçik balıqların oylağıdı,
Okeanlar balina kimi nəhəngin.
Mübarizənin, cəngin
Üstündə qurulub həyat,
Kim güclüdürsə, o, daha yuxarılarda
açır qanad.
Tarixin səhifələrini boğan bu nə qandı?
Dünyada ən mədəni,
ən vəhşi məxluq insandı.
Dünyanı idarə edən
təkcə ağıl yol,
həm də gücdü, zordu.
Həyatın bir oyunu var:
kim kimi yordu.
4. Postmodernizm
Boş şeydi insanın doğulması,
ölüm də adi bir şey.
Ata olmaq da boş şeydi,
ana olmaq da boş şey.
Boş şeydi sevgi də, məhəbbət də.
Boş şeydi vüsal da həsrət də.
Boş şeydi qocaya hörmət,
boş şeydi uşağa rəğbət,
boş şeydi dünən də, sabah da.
Belə boş şeydi
kainatı idarə edən Allah da.
Boş şeydi dünyanın qarası, ağı da.
hər şey məndən aşağıda.
5. Sürrealizm
Bənövşənin boynu bükülüdü,
məkanı kol dibi.
Elə bil qaratikan budağından çəkilib dara.
Düzlərə gözəllik verən
qırmızı yanaqlı lalənin bağrı qara.
Tikanı gözəl qızılgül
nə vaxtdır bülbülü salıb odlara.
Odur ki, nəğməsi nalə,
gözləri kordu.
İy bilməsi zəifsə də,
gözləri işıqlıdı qurdun.
Kölgəsi böyük olan ağaclar verməyir bəhər.
Ən ağıllı heyvan ilandı,
dili haçadı, dişinin altında zəhər.
İnsanın bir adı bəşərdi:
bir əməli xeyir,
bir əməli şərdi.
Hələ ki insanların hamısını
tərbiyə edə bilməyib nə qanun, nə din.
Dişləri necə də gözəl görsənir
küçənin ortasında gəbərmiş it cəmdəyinin.
Hamının nöqsanı,
hamının səhvi var,
İrili-xırdalı cinayətkardı hamı,
bilmirik qınayaq kimi.
Hər şey olduğu kimidi:
elə gördüyün kimi.
elə dərk etdiyin kimi.
6. Ekzistensializm
Kimsənin yanında səhvim yox,
Allahın yanında günahım.
Dünənim səhvsizdir,
bugünüm səhvsiz,
səhvsiz olacaq sabahım.
Həmişə haqqı dedim,
haqqın yanında durdum.
doğru sözümlə coşdum.
Düz oldum,
təmiz oldum,
haqq uğrunda vuruşdum.
Məni qınaya bilməz
həyatda heç bir insan,
Mən üzüağ çıxmışam
vicdan hesabatından.
Haqqı dəyişməmişəm
dünyanın sərvətinə,
Yoxdur bir ehtiyacım
Kimsənin qiymətinə.
Üzümü göyə tutub
Günah sahibləritək
Çəkməyirəm ah,
Mən sənin qarşında
üzüağam, Allah!
Vicdanımın önündə
üzüağam, Allah!
7. Yenisi
T.Əlişanoğluna
Hər şeyin yenisi...
Fikir yeni,
Söz yeni,
Münasibət yeni...
Yeni dünya,
Yeni insan,
Yeni düşüncə...
Məhəbbət yeni...
Yaşam yeni...
Hər sözü,
Hər şeyə
Naxış yeni,
Allaha baxış yeni.
Ən köhnə dost Allahdır,
Ən yeni dost Allah.
Hər şeyin yenisi,
Dostun köhnəsi.
Əski dünya,
Köhnə xatirə,
Yeni sabah.
Allahın yenisi,
Yeni Allah.
8. Tənqidi realizm
I
Allah!
Binasını düzgün qurmamısan dünyanın,
Bir şeytana gücü çatmır
milyonlarla insanın.
Hakimlər torpağa içirir qanı.
Dünyanın çoxu su olsa da,
səhralar yanır susuzluqdan.
Göylər düzgün bölə bilmir varın,
Torpağı qızdıran günəş
əridə bilmir dağların qarın.
Əyri xətt kəsir düzü,
Zaman yelə verib nə qədər izi.
Ot-ələf bitməyən dağların,
Günəşi görməyən zülmət dərələrin
De kim çəkir dərdini?
Namərdlərə möhtac etmisən
Necə-neçə mərdini.
Daim əzab verdin,
Daim dərd verdin.
Eşqinə sadiq düzə.
Niyə çəkilmisən göylərə?
Niyə gizlənmisən,
niyə görünmürsən gözə?
Yaratdığın dünyada ədalət hanı?
Həyatı dərk edəndə
öldürürsən insanı.
Niyə Yer dolanır Günəşin başına,
Ay dolanır başına Yerin?
Yaltaqlığı onlardan öyrənib
Şərə qulluq edən bəşərin.
Toyun yasa qarışıb,
xeyirin şərə,
toxuna qarışıb acın.
Güclülər də
Zəiflər də
Olub sənin möhtacın!
II
Deyirlər, ən böyük şairsən özün,
Yazıb-yaratmısan hər şeyin düzün.
Heyif ki, tənqidçi gözündən uzaq
Qurmusan dünyada nə qədər duzaq.
Xeyir olan yerdə şər yaratmısan,
Sülh olan yerdə hərb yaratmısan.
Ağ-qara içində min rəngli insan.
Min rəngdə xasiyyət, dəb yaratmısan.
Yerlərin, göylərin dərindən-dərin,
Təzaddır, düz gəlmir qafiyələrin.
Bükürsən dünyaya qaranı, ağı,
Amma yeddi rəngdir göyün qurşağı.
Beş rəngi, beş günü harada qaldı?
Qurduğun bu qədər oyunlar nədir?
Udan kim, uduzan kimdi bilinmir.
Bilinmir dünyada nə qeylü-qaldı.
III
Cəhənnəmi neylirdin,
var idisə cənnət,
Vüsal olan yerdə
nəyə lazım idi həsrət?
Şeirinə necə verim qiymət?
Şair olan qovuşdurardı
Leylini Məcnuna,
Şirini Fərhada.
Yaratmazdı dünyada
bu qədər qan-qada.
Məcnun olan yerdə neylirdin İbn Salamı?
İki nəfər olan yerdə
artıqdı üçüncü, bilmirdinmi?
Odur ki, məhəbbət üçbucağında
batır hamı,
Bermud üçbucağında olduğu kimi.
Pozulubdu qafiyəsi dünyanın,
nə qayda var, nə qanun.
İndi hamı sərbəstdir.
Çoxalıb kəfəni yırtan ölülər.
Ağıllılar haram yeyir,
rüşvət alır, var yığır.
Halalını uca tutub
Şeir yazır dəlilər.
Şirin olduğu qədər niyə çoxdur
ağrısı məhəbbətin?
Şeirinin fikri anlaşılmazdı,
dili çətin.
Şairlik kimsəyə gəlməsin asan.
Tanrı, sən də özünü şairmi sanırsan?
9. Simvolizm
Göy bir az Allaha bənzəyir -
ənginliyi ilə.
Ümman bir az Allaha bənzəyir -
dərinliyi ilə.
Ulduzlar bir az Allaha bənzəyir -
hərəkəti ilə.
Torpaq bir az Allaha bənzəyir -
bərəkəti ilə.
Səhər bir az Allaha bənzəyir -
Günəşi ilə.
Od bir az Allaha bənzəyir -
atəşi ilə.
Dağlar bir az Allaha bənzəyir -
ucalığı, yüksəkliyi ilə.
Şairlər bir az Allaha bənzəyir -
tənhalığı, təkliyi ilə.
Gözəllik bir az Allaha bənzəyir -
ünvanıyla, adıyla.
İnsan bir az Allaha bənzəyir -
yaratmaq istedadıyla.
Hər şey Allaha bənzəyir,
ancaq Allah heç nəyə,
heç kimə bənzəməz.
Yalnız özünə bənzəyir Allah,
Allaha yox əvəz.
10. Futurizm
Mən - iki dəfə "Mən varam" - deyən,
Mən - iki dəfə özünü dərk edib öyən.
Mənəm əbədi zamanın ilk uşağı,
Mən doğdum qaranlıqdan işığı.
Mən - "Ol" sözünün ölçüsünə sığmayan
ən kiçik, ən böyük an.
Mənəm köhlənini əbədi çapan
ən böyük zaman.
Səs mən, Ün mənəm.
Haqq mən, din mənəm.
Mən yaratdım səni, mən yaratdım onu.
Mənəm yerin-göyün cazibə qanunu.
Mən xeyir, mən - şər.
Mən - Allah, mən bəşər.
Mənəm yerin göylə bağladığı ülfət.
Mənəm hamıya aydın ən böyük həqiqət.
Mənəm gizlinləri açılmayan ən böyük sirr.
Mən - Ağa, mən - Mir.
Mən - halal yaşayan babaların
nurunu, saflığını
gələcəyə ötürən
Sadıx kişinin oğlu Ağamir.
© Müəllif hüquqları qorunur! Mətndən istifadə etdikdə istinad mütləqdir!
