"Hər göyün öz tanrısı..." - Şeirlər - Nazim ƏHMƏDLİ

Adsız liman

yaman uçub, dağılıb,

necə gedim bu yolu;

pas atıb daş divarda,

yuxumdakı at nalı;

buludların səsindən,

qulağımda küy qalıb;

ötən eşqin odundan,

canımda kösey qalıb;

ruhum bir adsız quşun,

qanadından asılıb;

heç özüm də bilmirəm,

alnıma nə yazılıb;

bir ayrı göy üzündən,

yaşıl ulduzlar baxır;

lələk-lələk buludlar,

yellənir ağır-ağır;

hər göyün öz tanrısı,

hər köyün öz adı var;

hələ yağışlar yağır,

qurumayıb buludlar;

könlümə qubar dolub,

baxışımda duman var;

orda bir adsız şəhər,

bir adsız da liman var.

Əllərimdən

bərk yapış

nə qapı, nə baca var,

hardan girim saraya;

barılar çox qəlbidi,

əl çatmır yuxarıya;

körpü bir tağın üstə,

qar yatıb dağın üstə;

ruhum yarpağın üstə,

payız düşüb araya;

çıxıb getdim naxıra,

kim qalıbdı axıra;

mən yaşıla baxıram,

üzüm dönmür sarıya;

kimdə bir az can qalıb,

nə dağ, nə aran qalıb;

ortalıqda qan qalıb,

qaysaq gəlmir yaraya;

qayıdın, açın yolu,

ağaclar saçın yolub;

ürək yarıcan qalıb,

ömür çatır yarıya;

hər çiçəkdə min naxış,

buludlar yağış-yağış;

əllərimdən bərk yapış,

ayrılıqlar qarıyar.

Gedim kimi oyadım

deyəsən, ayazıyır,

gecə üzü danadı;

küçələr bomboş qalıb,

binalar yan-yanadı;

sözüm ocaq üstədi,

ruhum məni səslədi;

uçdum, hara istədim,

sızıldayır qanadım;

gedim kimi oyadım,

gün çırtdadı bir udum;

üfüqdə ağ buludun,

yanaqları qanadı;

saçları uzun-uzun,

gizlədə bilmir nazın;

yuxumdakı o qızın,

nə özü var, nə adı;

buludlar düyçə-düyçə,

xəyallarım düyünçə;

yata bilmədim gecə,

göydə ulduz sanadım.

Kimsə dartır ruhumu

hər kol bir qaraltıdı,

hər gecə bir səksəkə;

kimsə dartır ruhumu,

şəklimi çəkə-çəkə;

içimdə səngər qışı,

çölüm qan ağlıyırmış;

İlahi, heç bilmirdim,

dağlar da laxlıyırmış;

buludlar çəkilməyib,

bir yanı uçuq qalıb;

gəldiyim göy üzünün

qapısı açıq qalıb;

qara dalğalar gəzir,

dənizin yaxasında;

dünya dağılır hələ,

fələyin yuxusunda;

kim nə çəkir, kim bilir,

hərənin öz dərdi var;

bir gecənin içində,

saçlarıma yağdı qar;

deyən yol da uzanır,

hələ sabaha çox var;

dağların arasından,

işıldayır bulaqlar.

Mənə sevgidən danış

uzaqlar yordu məni,

bir az qayıt yaxına;

qərib-qərib dənizlər,

gəlib girir yuxuma;

ömür bir biçim qalıb,

dərd içim-içim qalıb;

könlümün köçü qalıb,

çiçəklərin ağında;

gəldi payız küləyi,

soldu dağın küləyi;

birdən sınar ürəyim,

ürəyimə toxunma;

uzun yollar içində,

çəkdim dərdi içimdə;

yazılıb bu biçimdə,

alnımın varağına;

yol tutdum, qarış-qarış,

ağrılar qarımamış;

mənə sevgidən danış,

qəmli şeir oxuma.

O sevdiyim dəniz

gündüz gecəni qovur,

gecələr də gündüzü;

buludlar çəkilincə,

gülümsəyir göy üzü;

yurdu yoxdu ahların,

dərdi çoxdu şahların;

qarşı duran dağların,

solub bəti-bənizi;

yanıb sönən kösövdü,

dünya uçuq bir evdi;

daha nələri sevdi,

könlümün görən gözü;

ruhumdan bir qaçaq var,

köksümdə bir bıçaq var;

canımda bir ocaq var,

hələ sönməyib közü;

od yaxım, köz götürüm,

buluddan cığır hörüm;

aparın məni, görüm,

o sevdiyim dənizi.

Ruhum kimə əsirdi

gecə yarıdan keçib,

üzüm-gözüm mürgülü;

küləklər hara dartır,

həsrətimin yükünü;

solub gedir qönçələr,

yal-yamaca çən gələr;

qara xal-xal gecələr

saçlarımdan sökülür;

hara getdi ahlarım,

sonu yox uzaqların;

o taydakı dağların

boy-buxunu bükülü;

ağ buludlar nə sində,

dərdim əkin-biçində;

qalıb yolun içində,

körüm-köçüm tökülü;

həm cığaldı, həm kürdü,

ruhum kimə əsirdi;

gecə yuxuma girdi

göy üzünün şəkili.

Sular Tanrı payıdı

yollar burum-burumdu,

cığırlar dolayıdı;

göy sular gedib itmir,

axıb-axıb qayıdır;

ağ buludlar mürgülü,

hanı, dərdin şəkili;

könlümdəki tikili,

Tanrınını sarayıdı;

saat ötür üstümdən,

boğuluram tüstümdən;

canım bişir istidən,

həsrətimim yayıdı;

dünya bağlı bir qəfəs,

yoruldum nəfəs-nəfəs;

qulağıma düşən səs,

dağların harayıdı;

ocaq közündən baxır,

yollar gözümdən baxır;

sular dizimdən baxır,

sular Tanrı payıdı.

Yenə bu günə şükür

hanı yaz yağışları,

buludlar da quruymuş;

sevdamın rəngi yaşıl,

ayrılıqlar sarıymış;

kim incidib dənizi,

solub bəti-bənizi;

fələk eşitmir bizi,

qulaqları karıymış;

dərd sığışmır üsgüyə,

gün qayıtmır əsgiyə;

dünən baxdım güzgüyə,

saçlarım da qarıymış;

buludlar dəstə-dəstə,

ürəyim nə həvəsdə;

demə yolların üstə,

hələ payız varıymış;

kim gülür, kim dərd çəkir,

küləklər yarpaq bükür;

yenə bu günə şükür,

Tanrı bizə yarıymış.

Yolumun üstünə çıx

yarpağı yağış yudu,

işıq düşdü üzümə;

göy üzünün rəngini,

qarışdırdım sözümə;

həsrətimi qovurdum,

ağrıları sovurdum;

bir yoxuşu da yordum,

təpər gəldi dizimə;

külək əsdi, bir əsim,

buz kimidi nəfəsin;

gəl, bir az da sən isin,

bu ocağın közünə;

mən gəlmədim, bu yaz da

Kür boğuldu Arazda;

məni gözlə bir az da,

ayrılığa üzülmə;

oduma, istimə çıx,

yanıram, tüstümə çıx;

yolumun üstünə çıx,

səni təpim gözümə.

Nə qaldı

son bahardan

burdan bir ov keçibdi,

hara gedib çəhlimi;

atım qançır olubdu,

dəh deyirəm, ləhliyir;

harda yatıb-ayılıb,

buludlardan soyulub;

ağca duman yayılıb,

dağları bələkləyir;

nə qaldı, son bahardan,

könlüm qalmaz qubardan;

xəbər çıxmadı yardan,

həsrətim küləkliyir;

hər gözələ naz düşür,

saçıma bəyaz düşür;

könlümə bir yaz düşür,

həsrətim lələkliyir;

hanı, dağın yatımı,

hardan sürüm, atımı;

anam sacın altını,

yuxumda ətəkliyir;

getdim üzü küləyə,

düşdüm qışa-çilləyə;

fələk yığıb ələyə,

hamını ələkləyir.

Ürəyim bir ocaq közü

xoş günlərdən xəbər yoxdu,

yadımdan çıxmır ötənlər;

qışda ac qalan sərçələr,

gecə ulduzları dənlər;

ürəyim bir ocaq közü,

yoxmu, gecənin gündüzü;

yenə görünmür göy üzü,

çəkilmir dumanlar, çənlər;

nə var uzaqdan, yaxından,

tək səbir ötür qorxumdan;

çəkilib getmir yuxumdan,

payıza oxşar çəmənlər;

ayrılıqlar min sənədi,

ağrılar dənə-dənədi;

özüm də bilmirəm, nədi,

könlümdə bir həsrət inlər;

dəli ruhum harda uyur,

dalğalar sahili yuyur;

bulanıb dünyanın suyu,

çoxalıbdı dərd içənlər.