Cahid Sıtkı Tarancı şeirləri - Tutsam əllərindən ağlayacaqsan...

"Edebiyyatqazeti.Az" Cahid Sıtkı Tarancının şeirlərini təqdim edir

İSTƏK

Bir məmləkət istəyirəm -

göyü masmavi,

ağacları yamyaşıl,

tarlaları sapsarı olsun,

quşların,

bir də çiçəklərin

diyarı olsun.

Bir məmləkət istəyirəm -

nə başda dərd,

nə könüldə həsrət olsun,

qardaş qırğınına

bir son, bir nəhayət olsun.

Bir məmləkət istəyirəm -

nə zəngini, nə fəqiri,

nə sən - mən qovğası olsun,

qış günü

hər kəsin

başını salmağa

bir koması olsun...

Bir məmləkət istəyirəm -

həyat

və sevgi kimi

könüldən olsun,

olarsa bir şikayət,

ölümdən olsun.

MƏN ÖLƏCƏK ADAM DEYİLƏM

Qapımı

belə inadla

döyüb durma, ölüm,

açmayacağam -

mən öləcək adam deyiləm.

İllərdi

üzüm-gözüm

öyrəşib göyüzünə,

İllərdi

yoldaşımdı buludlar...

Sıxılaram,

quşlar civildəməsə budaqlarımda,

Bilməliyəm,

günəşdi,

yoxsa yağışdı

pəncərəmi tıqqıldadan...

Dəniz görünməlidi

nə vaxt çıxsam eyvana,

Qış girər-girməz

dağlardan enməlidi qar

çörəyini yediyim tarlalara...

Mən öləcək adam deyiləm -

Qapımı

belə inadla

döyüb durma, ölüm,

açmayacağam.

Necə uzana bilərəm

qara torpaqda

qollarım yanıma düşmüş halda?

Əllərim nə deyər mənə?

Buz olmuş qəlbimə

nə cavab verərəm?

Utanmarammı ayaqlarımdan?

Yox, qalxmalıyam,

gəzməliyəm

küçələrdə, parklarda,

əl eləməliyəm

gedən qatarlara,

gəmilərə...

Bilməliyəm

kölgənin uzunluğundan

saatın neçə olduğunu,

Türkü oxumalıyam yolboyu,

fərqi yoxdur,

sevincdən, ya kədərdən.

Keçmiş günləri xatırlamalıyam,

Axar suya

gözümü zilləyə-zilləyə...

xəyallar qurmalıyam

gözəl günlərə dair...

Yanımdan keçənlər olmalıdı -

birinə salam verməliyəm,

birindən salam almalıyam,

Robinzonun -

qərib bir adada

tək-tənha qaldığını

düşünməliyəm

və şükür etməliyəm

insanlar arasında olmağıma...

Qapımı

belə inadla

döyüb durma, ölüm,

açmayacağam -

mən öləcək adam deyiləm...

TUTSAM ƏLLƏRİNDƏN

Tutsam əllərindən - ağlayacaqsan,

Bənək-bənək böyüyəcək qaranlığım.

Bəlkə diksinəcəksən,

Bəlkə qorxacaqsan,

Tutsam əllərindən - ağlayacaqsan...

Mən

amansız gecələrdə

boy atmış bir fidanam -

əllərimdən

torpaq və qan qoxusu gəlir.

Boz-bulanlıq

sularda yaxalanmışam,

Gecələr ulduzların yaxınlığında -

buludların arasında

gəzib dolaşmışam,

Gündüzlər

gün işığına çıxınca,

bir dənizin, bir çayın sahilində

tək-tənha, tək-tənha olmuşam...

Tutsam əllərindən - ağlayacaqsan,

Doğulduğum kəndi bir görsən -

Gecəsi gecəmdən böyük,

Acısı acımdan böyük;

Tutsam əllərindən - üşüyəcəksən...

QƏRİB QATAR

Hara belə bu gecə vaxtı,

Qərib qatar, qərib qatar?

Səsin həzin gəldi mənə,

Yoxsa, bir nisgilinmi var?

Əksilməsin yaylıq yelləyənin,

Hər yolçu, az-çox, aşinam.

Haydı, yolun açıq olsun,

Keçdiyin körpülər sağlam,

Keçdiyin

tunellər aydınlıq olsun.

SƏNƏTKARIN ÖLÜMÜ

Getdi, sinəsi dağlı,

Türküsü yarıda qaldı.

Bütün qapılar bağlı,

Açarlar Tanrıda qaldı.

Getdi, çatdı sona demək,

Əsdi xəzan, soldu çiçək,

Kimə gərək bir boş pətək,

Bütün bal arıda qaldı.

SEVGİMİZ

Zülmü çox, insafı az,

Həyata qarşıdı sevgimiz.

Nə etsələr də çatlamaz -

Səbr daşıdı sevgimiz.

Samanlıqdı seyrangah dediyin,

Sevincdimi, qəmdimi yediyin,

Qədər dediyin hər şeyin

Yar-yoldaşıdı sevgimiz.

Alın yazım - alın yazın,

Bəxt ulduzum - bəxt ulduzun,

Qışım - qışın, yazım - yazın,

Allahın işidir sevgimiz.

DESƏM Kİ...

Desəm ki,

mövsümlərdən yazdı,

aprel ayındayıq -

rüzgarların

ən fərəhləndiricisi

səndən əzir,

Desəm ki,

səndə seyr etdim

dənizlərin ən mavisini,

Desəm ki,

səndə gördüm

meşələrin ən qalınını,

ən sərinini,

Desəm ki,

səndən dərdim

çiçəklərin ən ətirlisini,

ən solmazını,

Desəm ki,

səndə daddım

meyvələrin ən dadlısını,

Desəm ki,

sən mənim üçün

hava qədər gərək,

çörək qədər mübarək,

su qədər əzizsən,

nemətlər nemətisən,

desəm ki...

İnan mənə, sevgilim, inan,

Evimdə şənliksən,

bağçamda yazsan...

Mən səndə yaşayıram,

Sən məndə ömür sürməkdəsən.

Hər gün

gözəlliyindən danışıram,

rüzgarlarla, dənizlərlə,

quşlarla bərabər.

Bir gün

rüzgarlar sussa,

dənizlər sussa,

quşlar sussa,

bil ki, ölmüşəm

və qiyamət günündə

göy qübbəsinin altında

səni gözləyirəm...

DEYİL

Deyil, qardaşım, deyil,

budaq yaşıl, göy mavi deyil,

Mən hansı aləmdəyəm,

sən hansı aləmdə,

bir bilsən…

Ağlından keçərmi deyirsən

ağlımdan keçən şeylər?

Sanmıram.

Ulduz və külək payımız

eyni deyil,

Sən öz gecənlə

gedərsən gündüzə,

mən öz gecəmlə...

Vaz keç bu işdən -

mindiyimiz gəmilər belə

eyni deyil...

YALNIZLIĞA DAİR

Qəlb dostun olmur-olmasın,

Yalnızam deyə heyfislənmə.

Əyilmiş üstünə göyüzü,

masmavi,

bir ana şəfqətinə bərabər.

Üç addım o yandadı dəniz,

həm də səbəbsiz deyil

kükrəməsi və susması...

Bir dərdin varsa,

ağaclara de,

ağac versə, versə,

yarpaq verər rüzgara,

sirr verməz

və qış-yaz

quş əskik olmaz

budaqlarından.

Yalnızlıq nədir bilməzsən

heç zaman...

OYUN

Uçdu, uçdu, bulud uçdu,

Uçdu, uçdu, leylək uçdu,

Uçdu, uçdu, çərpələng uçdu,

Uçdu, uçdu...

Nə uçdu, çocuqlar,

Uçdu, uçdu,

çoçuqluğumuz uçdu...

FİKRİ-SABİT

Nə bilim mən

kimdi Amerikanı

kəşf edən?

Nə edər beş dəfə beş?

Şərqdənmi,

qərbdənmi doğur günəş?

Neçənci padşahdı Yavuz?

Aylardan apreldi, yoxsa iyul?

Nə bilim mən

hara uçur durnalar?

Şaftalı nə zaman yetişir?

Bağçamda

gül açıb, yoxsa çiçək?

Ömrümdə belə deyil...

Bütün günü

ağlımda - fikrimdə

həp o gözəl, həp o gözəl...

AXŞAM VAXTI

Nədən səssiz-səmirsiz baxırsan elə?

Türkünmü bitdi bitən günlə,

Yoxsa, günmü bitdi türkünlə bərabər?

Sevgimiz susduğu, can verdiyi an

Gözlərinə, nə olar, qaranlıq çökmədən

Mənə o nur kimi baxışlarını ver...

BİZ HARDAYIQ, SEVGİLİM?

Gecə məndən, Ayı, ulduzu səndən...

Bir bağçası var ki, eşqimizin -

Yüz mövsüm gəzsək də, bitməz.

Kim demiş ki, zamanla gül solar?

Bülbül heç yorularmı cəh-cəhindən, -

Sən elə həmin dilbərsən,

mən elə həmin dəliqanlı...

Nə hikmətdir bu, ya rəbb, nə hikmət,

Hər halda, yer üzündə deyilik;

Doğrudan, biz hardayıq, harda, sevgilim?

DƏYİŞİKLİK

Sən hər gün

başqa bir gözəl olsan,

Mən hər gün

başqa bir aşiq,

Hər dəfə göz-gözə gələndə

İldırım vurmuş kimi olsaq,

Yepyeni bir eşq ilə dolsaq,

Nə xarüqə olardı yaşamaq,

Nə xarüqə olardı evlilik...

GEDİRƏM

Qərib bir yolcu kimi yalnızlıq içində

Qovrulub gedirəm.

Sərsəri bir rüzgar kimi toz-torpaq peşində

Sovrulub gedirəm.

Sərçə qədər ürəksiz, bir gündən digərinə

Atlayıb gedirəm.

Bütün qumaşlarını açdığım kimi yenə

Qatlayıb gedirəm.

Qış günəşi kimi kefimin əsiriyəm,

Görünüb gedirəm.

Nə dostlarım qaldı, nə sevgilim,

Dirənib gedirəm...

YAŞADIĞIMA BİR İŞARƏ

Bu batan gün, bu kölgə yer,

Bu şəhər, bu qatar səsi,

Yaşıl budaqlardan süzülən

Bu göy, bu mavilik,

Oturduğum rahat qoltuq,

Masamın bəyaz süfrəsi,

Siqaretim, qəhvəm, qəzetim,

Qolumda işləyən saat

Və aradabir əsnəməyim

Hələ yaşadığıma bir işarə...

BAHAR MƏSTLİYİ

İlk sevgilinin gülüşünə bənzər

Bir bahar havası deyilmi əsən?

Qandalların, qəfəslərin acığına

Qanadları açmaq zamanıdır -

Məni yolumdan kim saxlayar, kim,

Ver əlini, göyüzü!

Geyinənlər çəksin dərdini

dar əlbisənin,

Yetər

ölçülü-biçili söz,

ehtiyatlı addım -

Mən qurtuldum

qəfəsdə quş olmaqdan,

Çıxdım azadlığa,

uçdum, uçdum,

Ərik ağacı gəlin olduğu gün.

Yuvası eyvanda qalan qaranquş,

Balası budaqlara əmanət sərçə,

Məscid minarələrinin

üstündəki göyərçin,

İstanbulun

Göyüzü məhəllələrindən keçirəm,

Üzü günəşə doğru,

Arxamca gələcəksinizmi?

Süd kimi dümağ bir qağayıyam mən,

Yol göstərirəm

buğda və dərman yüklü gəmilərə -

Bir uçuşda buludlardayam,

Bir enişdə Vətən sandığım dalğalarda…

GÜN ƏKSİLMƏSİN PƏNCƏRƏMDƏN

Nə doğan günə hökmüm keçər,

Nə halımı anlayan bulunur.

Ah, ağlımdan ölümüm keçər,

Bir də bu quşlar, bu bağça, bu nur.

Və könül Tanrısına deyər ki:

Şikayətim yox verdiyin ələmdən.

Hər möhnət qəbulum, yetər ki,

Gün əksilməsin pəncərəmdən.

ABBAS

Sözümüz sözdü ha, Abbas,

Demişdin:

axşam olsun,

bu da axşam.

Aç süfrəmizi:

düz hovuzun kənarında,

ağacın altında,

Aya da xəbər elə

çıxsın bu gecə,

Hər şey könlümüzcə olsun,

könlümüzcə…

Belə fərman verdi Cahid:

"Get gətir sevgilimi Beşiktaşdan,

Yaşamaq istəyirəm

gəncliyimi yeni başdan…"

Hazırladı: Dilsuz