İtirilmiş nəslin nümayəndəsi olan Borxert (1921-1947) - alman şair, yazıçı, dramaturqdur. İyirmi yaşında orduya çağırılıb, Qərb cəbhəsində vuruşub. Müharibənin bütün ağrı-acısını yaşayıb. Yaralanıb, iki dəfə həbs edilib, difteriyaya tutulub. 1945-ci ildə ordudan tərxis olanda artıq ölümcül xəstələnib. Ölənə qədər aclıqla mübarizə apara-apara dayanmadan yazıb. 1947-ci ildə Bazel şəhərindəki xəstəxanada ölüb. Ölümünün səhəri günü Hamburqda ən məşhur əsərinin - "Qapı dalında" pyesinin premyerası baş tutub.
Sağlığında çap olunan yeganə kitabından - "Gecə, fənər və ulduzlar" kitabından bir neçə şeiri təqdim edirik.
Fənər olmaq
Dəniz fənəri olsaydım
gecələr, ya da fırtına vaxtı
işıq salardım balıqlara,
gəmilərə və qayıqlara -
çox heyif ki, mən özüm
batmaq üzrə olan gəmiyəm!
Fənər olmaq arzusu
Mən öləndə
heç olmasa
fənər olsam
qapında dayansam
qaranlıq gecəni
aydınlaşdırsam.
Və ya limanda
gəmilər yatanda
qızlar gülüşəndə
yatmasam;
dar, çirkli bir kanalda
tənha bir adama göz vursam.
Dar küçədə
assalar məni -
qırmızı dəmir fənər
bir meyxana qabağında
düşüncə içində
mahnıların ritmində
yellənsəm.
Ya da bir uşağın
ətrafındakı yalnızlığı hiss edib qorxanda
yandırdığı fənər olsam;
bayırda, şüşələrdə isə
fırtına səsi,
kabuslar, cinlər, damdabacalar.
Hə, heç olmasa
öləndə
fənər olsam
tənha gecələrdə
dünya yuxuya gedəndə
göydəki Ayla
söhbət etsəm.
Gecə nəğməsi
Nə üçün, ah, nə üçün
Günəş batır axşamlar?
Yat, gözəlim, gözəl yuxular gör;
Bu, yəqin, qaranlıq gecəyə görədir:
Günəş çıxıb gedir.
Nə üçün, ah, nə üçün
Belə kimsəsiz görünür şəhərimiz?
Yat, gözəlim, gözəl yuxular gör;
Bu, yəqin, qaranlıq gecəyə görədir:
O da yatmaq istəyir.
Nə üçün, ah, nə üçün
Fənər belə yanır?
Yat, gözəlim, gözəl yuxular gör;
Bu, yəqin, qaranlıq gecəyə görədir:
Belə gur işıq saçır.
Nə üçün, ah, nə üçün
Bəziləri əl-ələ tutub gəzir?
Yat, gözəlim, gözəl yuxular gör;
Bu, yəqin, qaranlıq gecəyə görədir:
Onlar əl-ələ gəzir.
Nə üçün, ah, nə üçün
Ürəyimiz belə balacadır?
Yat, gözəlim, gözəl yuxular gör;
Bu, yəqin, qaranlıq gecəyə görədir:
Biz belə tənhayıq.
Əfsanə
Hər axşam qəmli-qəmli gözləyir o qız
Yalnızdır o, xoşbəxtlik arzusundadı.
Yuva qurub gözlərində kədər
Sevgilisinin yolunu gözləyir.
Küləkli, qaranlıq gecələrdən birində
Qız özünü sehrlədi - fənərə döndü.
Xoşbəxtdir indi fənərin altında
Səni sevirəm - deyən adamlar.
Volfqanq Borxert
Tərcümə etdi: Həmid PİRİYEV
© Müəllif hüquqları qorunur! Mətndən istifadə etdikdə istinad mütləqdir!
