Türk poeziyasından seçmələr - DİLSUZ

DİLSUZ

Əbdürrəhim Qaraqoç

ANADOLUDA BAHAR

İlk baharı gəldi Anadolumun,
Silifkədə çiçək açdı nar indi.
Hər tərəfi yaşıllandı Bolumun,
Sultan dağı bənək-bənək qar indi.

Əyri yollar yamacların qurşağı,
Gül səpilib zirvələrdən aşağı,
Nərə çəkir Sürmənənin uşağı,
Dadaşların oynamağı var indi.

Köpükləndi irmaqları Dadayın,
Yaşıl palma - zümrüd tacı Xatayın,
Çuxurova cənnətidir bu ayın,
Aydın eli əfələrə dar indi.

Könül dilə gəlir tütək səsində,
Qağayılar düyün qurub Mərsində,
İspartanın rəng-rəng gül baxçasında
Bülbüllərin cəh-cəhini gör indi.

Cıvıl-cıvıl səssiz qalmış yuvalar,
Kəpənəklər bir-birini qovalar,
Xalı kimi naxışlanıb ovalar...
Bölük-bölük sarı, yaşıl, mor indi.

Aşıqlar diyarı Elbistan eli,
Olub bu mövsümün baği - İrəmi,
Hər çeşmənin üç-beş dənə gözəli,
Hər çiçəyin bir arısı var indi.

Çıxa bilsən Çamlıcanın başına,
İki qitə bir boğazda aşina...
Qaraqoçam, gəl, yorulma boşuna,
İstanbulu vəsf eləmək zor indi.

 

GÖR

Sən bizim dağları görmədin, gülüm,
Hələ boz dumanlar çəkilsin də gör.
Hər həftəsi bayram, hər günü düyün,
Hələ yaylalara köçülsün də gör.

Bilməzsən obalar necədi bizdə,
Qantəpər qurşaqda, yoncalar dizdə,
Əriyər-əriməz bəyaz qar yazda,
Hələ bir əkinlər əkilsin də gör.

Nazlı, cilvəlidir Qırxqız pınarı,
Sanki təbi gəlib, coşur suları,
Köpüyü bəmbəyaz, seli sapsarı,
Hələ daşdan daşa tökülsün də gör.

Yağışdan sonrakı göyqurşağıtək
Bir qarış torpaqda minbir gül, çiçək...
Hansını oxşayaq, hansını dərək,
Sübh tezdən dan yeri sökülsün də gör.

Yaxşı tanımırsan sən bizim xalqı,
Məhəbbət görəsən - yaxına gəl ki...
Üzlər könülləri göstərməz bəlkə,
Ürfan pərdələri çəkilsin də gör.

 

Əsəd SELİŞIK

SEVGİLİ

Sevgili,
  yuxudan qan-tər içində
                       oyandığın zaman
yanında
           bir fincan
                       su olmalı.
Sevgili,
istiliyin varsa,
    alnında nəm dəsmal olmalı,
Sevgili
     gecənin beşiyində
          uyutduğun masal olmalı.
Sevgili,
    yuxusuzluğun ən gözəl səbəbi,
Qısacası,
    yanında uzanmış mələk olmalı.
Sevgili,
"Sabahın xeyir" və "gecən xeyirə qalsın"
sözləri arasındakı həsrət olmalı.
Sevgili,
    hər gün yenidən
                  cavab axtardığın
                        tapmaca olmalı.
Sevgili,
    qara gündə qara zeytuna
           qara gözlərinin ağını qatıb,
                                  bal hazırlamalı.
Sevgili,
   hirsinin fırtınalı dənizi,
           təbəssümünün sakit limanı olmalı.
Sevgili,
eşqlə duelində
   içi boş silahın olmalı.
Sevgili,
"gəl" deyincə qanad taxmalı,
     get deyincə, getməməli, qalmalı.
Sevgili,
  qəlbinin həm qonağı,
                  həm sahibi olmalı.
Sevgili yanındaykən zaman durmalı.
Sevgili hər mövsümdə bahar olmalı.
Sevgili,
asılmağa getdiyin zaman
                    son siqaretin olmalı,
Sevgili,
      bir az ana,
           bir az qardaş-bacı,
                          bir az dost,
hamısından bir parça
           və hamısından fərqli,
                       bambaşqa olmalı.
Sevgili,
  hər gün yeni yazdığın şeir olmalı...

 

GƏL

Əlin-ayağın orada,
           qaşın-gözün orada,
ruhun burada.
Gəl, bir dənəm, gəl.
Gəl, rüzgarlar
                    taxım saçına,
Gəl,
   gözlərinin rənginə boyayım
                        sevgimi, həsrətimi.
Doğrudur,
izahı yoxdur leysanı
     bir damlaya sığışdırmanın,
Amma yenə də
bir damla yaşdan gücsüzdür
sevənin içinin okeanları...
Səhər-səhər
Gözlərini açdığın anı düşünürəm,
Günorta... Günorta haralardasan?
Üzü axşama
    qapımı açmağını istəyirəm,
Gecə...
           utanır qələmim...
                       yaza bilmirəm...

Gəl, bir gecə dəmləyim sənə,
Gəl, sabaha sarılaq...
Bax,
     bahar qondu
        ürəyinin budaqlarına,
Bax,
öpücüklər düzdüm dodaqlarına...
Gəl,
     yollarında
           şeirdən tonqallar çatım,
Gəl,
    ürəyimi ürəyinə qatım...
Əlin-ayağın orada,
           qaşın-gözün orada,
ruhun burada.
Gəl, bir dənəm, gəl.

ALLAHIN BOXÇASI

Mən gecəni və ulduzları,
Sən gündüzü
    və buludları sevərdin.
Utanardıq yan-yana,
            baxardıq ulduzlara,
           baxardıq buludlara...
Sən göyüzünə
Allahın boxçası kimi baxardın,
Bax, o buluda bax, deyərdin -
Balalarını əmizdirən
                   küçə itidi sanki,
Bu biri pəridi,
             əlində də sehrli çubuğu,
Vadidəki
           at sürüsüdü, at sürüsü.
Bax, bu biri
                 kiçicik qız uşağıdı,
                                  saçları hörülü
Bax, bu da
       bulud kəpənəklərdi,
                               rəqs eləyirlər...
Mən gecəni və ulduzları,
Sən gündüzü
           və buludları sevərdin.
Uzanardıq yan-yana
                       baxardıq ulduzlara,
                       baxardıq buludlara...

Ayrıldıq bir gün...
Yağdı ürəyimə
           soyuq ulduzlar,
Yağdı ürəyimə
           bənizi solğun buludlar -
Boşaldı Allahın boxçası ...

 

Əhməd Səlcuq İLKAN

SƏN VURDUN DA MƏN ÖLMƏDİM...

Səhrada su,
    həbsxanada gün işığı,
              iftarda çörək kimi
                           gözlədim səni.
Aramızda qadağalardan
                    divarlar hördün -
buludlara dirənən,
Aya, ulduza dirənən,
göy qübbəsinə dirənən...
Amma önümü kəsməz bunlar -
Sən çağırdın da mən gəlmədim?
Sən varkən
darılmazdım çiçəksiz baharlara,
Sən varkən darılmazdım
                             yağışlı havalara,
                                   sıxıntılı axşamlara.
Sən varkən
      baxıb-baxıb kədərlənməzdim
                           qatarsız vağzallara,
                       avtobussuz dayanacaqlara...
Sən varkən
  ayrılan aşiqlərin halını anlamazdım…
Gedən niyə gedərdi - anlamazdım,
Qalan niyə qalardı - anlamazdım,
Anlamazdım, anlamazdım, anlamazdım...
Sən varkən
               belə üşüməzdim,
Sən varkən
          hələ ölməyi heç düşünməzdim...
İndi soruşuram səndən
Adı sevdadırsa
        bu cəhənnəm əzabının -
Sən yandırdın da mən yanmadım?
Yayın qızmar günlərində
      qar oldum, yağdım ovuçlarına,
                                           olmadı.
Sevdim olmadı, yandım olmadı.
Bilirəm gedəcəksən...
Amma arxanda
Ağlayan bir cüt göz,
Paramparça bir ürək
Və yıxılmış bir dağ
                  görmək istəmirsənsə,
Çək silahını - daya alnıma,
Titrəmək - filan yox...
Sən vurdun da, mən ölmədim?

Behçət AYSAN

AY DÜŞƏR DƏNİZƏ

Ay düşər dənizə -
           səni xatırlayaram.
İncə-incə yağış yağar,
Limana yan alar gəmi -
           səni xatırlayaram.
Ay düşər dənizə -
qəlbim çırpınar, çırpınar
qəfəsə salınmış quş kimi,
önümdən
      bir qadın keçər,
                 qaralar geymiş,
yaxasında
           ipiri qırmızı bir gül -
                 səni xatırlayaram.
Ay düşər dənizə
və mən
   hələ söylənməmiş bir türkü,
   hələ yağmamış bəyaz qar,
   hələ açmamış begonayam…
Vağzalda
           tərpənmək üzrədir qatar -
                          səni xatırlayıram.

 

YOLAYRICI

Burda dəniz qurtarır,
qağayılar
   təlaş içində
       dalğaların qoynuna
                                  qayıdırlar,
mənimsə
gedəcək bir yerim yoxdu…
Burda dəniz qurtarır
və göyüzü başlayır,
ucsuz-bucaqsız,
dərin,
kirli göyüzü…
Deyirəm,
     bacarırsınızsa,
                        durdurun,
pünhan yerdə sevişirlər:
rüzgarla rüzgar,
xəyalla xəyal,
yuxuyla yuxu.
Burda dəniz qurtarır
və göyüzü başlayır;
qalmışam yolayrıcında -
nə qayıtmağa bir ada,
nə getməyə bir ulduz var…

Afşar TİMUÇİN

YOL TÜRKÜSÜ

Çək
   bəmbəyaz xəritələrə
                       bənövşəyi rənglə
heç görmədiyimiz
                  şəhərləri, kəndləri -
apar, oralara apar məni,
səninlə olsam,
                 sıxılmaram,
                                  gedərəm ...
Çək,
   çək bəmbəyaz xəritələrin
                          ən gözəl yerinə
sərgi salonlarını,
körpüləri,
meydanları,
qüllələri
və uşaq baxçalarını.
Çək,
   çək bəmbəyaz xəritələrin
                          ən gözəl yerinə
ən gözəl gündüzləri,
ən gözəl gecələri...
Səninlə olsam,
         tərəddüd etmərəm,
                             gedərəm,
çək,
o şəhərlərə,
    o kəndlərə gedən
        bir yolçu kimi çək məni,
əlimdə -  biletim,
ürəyimdə -  sevincim,
başımda - sevdam...
Nə çox qarışdıq
                bir-birimizə -
bu əl hansımızın əli,
bu saç hansımızın saçı?
Apar,
    məni də apar
           bəmbəyaz xəritələrə
                       bənövşəyi rənglə
çəkdiyin yerlərə -
nə qorxu, nə ürkü,
nə kompas, nə durbin,
gedərəm, gedərəm...

BƏLKƏ

Bəlkə
   indi sən də
           mənim kimi
                       yapyalnızsan,
başının üstündə
    uçuşan quşlara baxırsan,
                                  fikirli-fikirli.
Bəlkə
   çiyninə nazik yaz atmış
        bir ağaca dikmisən gözlərini,
bəlkə
   türkü dinləyirsən,
           səsini çıxarmadan,
ya da
       bir şeir, bir hekayə
                   oxumağa çalışırsan,
kim bilir...

Bəlkə
   gözəllikdə misli görünməmiş
                         bir eşq düşünürsən,
bəlkə
  yerini dəyişirsən xatirələrin -
əvvəl olanlar axıra düşür,
axır olanlar əvvələ,
bəlkə
   açıldı deyə
           bir düyünü elə hey
qurdalayırsan,
           qurdalayırsan,
                       qurdalayırsan...
Bəlkə
   bunların heç biri deyil,
sadəcə, qəhvə içirsən,
sadəcə, alma yeyirsən,
sadəcə, saatına baxırsan
və düşünürsən:
bu əqrəb
    hara tələsir belə?
Bəlkə
  dustaq kimi,
             kölə kimi,
gələcəyi puç olmuş adam kimi
pis bir duyğu var içində?
Bəlkə
   özünü bağışlaya bilmirsən
mənim
      heç bilmədiyim
                        bir şeydən ötrü?
Bəlkə
   qırıq qatar kimi
                        yolda qalmısan?
Bəlkə
   hər şeyi unutmaq üçün,
       sadəcə, uyumaq istəyirsən?
Bəlkə
     sən də
           mənim kimi
                           yapyalnızsan?


© Müəllif hüquqları qorunur! Mətndən istifadə etdikdə istinad mütləqdir!