Neçə il əvvəl Həsən Kürün şeirləri diqqətimi cəlb etmişdi. Telefonunu arayıb ondan şeirlər istəmişdim. İki dəfə "Ədəbiyyat qəzeti"ndə çap olunmuşdu. Sonra Qubada "İpək Yolu" festivalında şəxsən tanış olduq. "Şahdağ" otelinin qarşısındakı çayxanada könül söhbəti etdik. "Niyə Kür?" - deyə soruşdum. Məlum oldu ki, eloğluyuq. Əslən Salyandan imiş... Özü də İkinci Qarabağ savaşının qazisidir.
Kübar və mütəvaze təbiətli gənc idi. Hərdən telefonla danışırdıq... Başına gələnlərdən hamı kimi mən də sarsıldım... Sağalacağına inanırdım. Amma dünyasını dəyişdi...
Keçən həftə Milli Elmlər Akademiyasında keçirilən İlin yekunları müşavirəsində Həsən Kürün yaradıcılığı barədə danışdım. Elə həmin gün "Ədəbiyyat qəzeti"ndə dərc olunan çıxışımda dedim ki, "Mənim çıxışım bədbin olacaq... Çünki dünən çox istedadlı gənc şair Həsən Kür dünyasını dəyişib. Filoloji elmi mühit Həsən Kür kimi şairlərin diqqətdən kənarda qalmasına imkan verməməlidir, ədəbiyyatşünaslarımız belə şairlərə daha həssas yanaşmalıdır. Həsən Kürün əksər şeirlərini, xüsusən, "Cəbhədən məktub" şeirini ədəbi hadisə adlandırmaq olar. "Cəbhədən məktub" müharibə dövrünün poetik rəmzinə çevrilmiş "Gözlə məni" şeiri ilə yanaşı dayanmağa layiq poetik nümunədir. Həsən Kürün qısa və faciəli sonluqla bitən həyatı ayrılıqda mükəmməl bir mətnə bənzəyir".
İlk dəfə şeirlərini verəndə şəklini qəzetin ön səhifəsinə çıxarmışdıq. İndi də ön səhifədədir. İnanıram ki, zaman keçəcək, Həsən Kür hər zaman Azərbaycanın gənc şairlərinin sırasında öndə qərarlaşanlardan olacaq.
Azər TURAN
Həsən KÜR
Cəbhədən məktub
Sən mənə şərfini göndərmə daha,
Səngər beşik kimi istidir, qızım.
Vətən sənin kimi suyuşirindi,
Hamını özünə istədir, qızım.
Görsən darıxırsan, şəkillərə bax,
Körpə əllərini boynuma dola.
Boylan pəncərədən getdiyim yola,
Bu məni görməyə bəs edir, qızım.
Mən burda yaxşıyam, sən də yaxşı ol,
Bilim ki, sənin də günün şən keçir.
İnan, göndərdiyin bütün dualar
Gəlir başımızın üstündən keçir,
Allah başımızın üstədir, qızım.
Allah üstümüzdən çəkməsə əlin,
Birgə yandırarıq zəfər məşəlin.
Hamının qorxduğu zalım əcəlin
Boyu boyumuzdan bəstədir, qızım.
Əgər günün biri, geri dönməsəm,
Eşidə bilməsən atanın səsin,
Qorxma, ürəyinə qorxu düşməsin,
Atan ölməyibdi, xəstədi, qızım.
Xəmirli əllər
Bir səhərin sübh çağı
Hamı əl-ələ verib
yuxuna haram qatar -
Katibə zəng vurar ki,
İşdən çıxarılmısan.
Nişanlın, mesaj-mesaj
Başının ətin yeyər:
- Səninləyəm, cavab ver!
Axşam harda olmusan?
Anan girər otağa,
Pəncərəni açar ki,
boğulmasın tüstüdən.
Araq şüşəsi tapar
Döşəyinin üstündən.
Cırıldayan yatağı
Əsəblə silkələyər -
"Ay alkaş oğlu, alkaş
yenə içmisən?" deyər.
Qışqırar əsəbindən,
Xəmirli əlləriylə
Sinəni yumruqlayar.
İçini çəkə-çəkə,
Uşaq kimi ağlayar.
Qaçasan otağından,
Hirs soyutmaqdan ötrü
Qapını bərk vurasan,
Küçənizdə can verən
itə təpik vurasan.
Qaçasan, sən qaçdıqca
Uzaqlaşa yol hələ.
Aclıq vurar təpənə
Dönərçiyə deyəsən -
"Zəhərini bol elə".
Bədbəxtlikdən içindən
İynə çıxmaz çörəyin.
Kredit şöbəsindən
Bahar xanım zəng edər:
"Müəllim, sağsınızsa,
Borcunuzu ödəyin!"
İri-iri addımlar
Ata səni sahilə.
Yerdən bir daş götürüb
Keçirəsən boynuna,
Qulağına səs gələ...
Bu yaşlı kişi kimdir?
Kövrək səslə qışqırır:
"Etmə, qurbanın olum
Əgər pulun yoxdursa,
Gəl, mən sənə verim, var.
Əgər evin yoxdursa,
Bir nəfərlik yerim var.
İş də taparam sənə,
Köhnə bir tanışım var,
hamıya iş düzəldir.
Ölmə, qurbanın olum,
Axı həyat gözəldir!".
O yaşında adamın
Yaşamaq məhəbbəti
Sanki güc verər sənə.
Çıxarıb boynundakı
yarım kiloluq daşı
Qayıdasan evinə.
Anan qaça qapıya
Daş izi qalan yerdən
Boynunu qucaqlayıb
Deyər: "Yaxşı ki, varsan.
mən səni bağışladım,
sən də bağışlayarsan...".
Zabit hekayəsi
Görsən ki, bayraqlar tıxac yaradıb
Kəndin o başından evimizəcən.
Bizi qapısından qovalayanlar
Taxıb qalstukun gəlib bizəcən.
Hiss etsən isladır al yanağını
Nigaran gözünün kədər yığını.
Tez uşaqları bir otaqda gizlət,
Görməsinlər sənin ağladığını.
Yubanma, həyətdə gözləyənin var,
Qayıdıb cəbhədən həyat yoldaşın.
Amandı, boynumu qucaqlama ha,
Qanlı paltarıma batar üst-başın.
Ümid edirəm ki, bağışlayarsan
Bir gecə yanında məni görməsən,
Üstünü örtməsəm yatandan sonra.
Bilirəm gözün bir məni görürdü
Rəhmətlik anandan, atandan sonra.
Tökmə gözlərinin yaşını yerə,
Razı deyiləm ki, qəmə batasan.
Bir az qürurlu ol, bir az möhkəm ol
Sən indi həm ana, həm də atasan.
***
Yıxmağa çox çalışdılar
Deyə-deyə - aş! Kəsdilər...
Qurumamışdı qabığım,
Budağımı yaş kəsdilər.
Baxın! Yaxşı-yaxşı baxın!
Mən külüyəm bir ocağın.
Didib ürəyimin dağın,
Qəbrim üçün daş kəsdilər.
Ölüm e, bir söz demirəm,
Torpağı insanlar bəslər.
Yadındadı sentyabr?
Bitti bütün atəşkəslər,
Mənim yol çıxdığım kəslər
Dava edib, baş kəsdilər.
Ev dustağı
Sərt karantin rejimi
Hamı öz evində əsirdi indi,
Heç kimin "gecikmə" deyəni yoxdu.
Hamı pəncərədən baxır günəşə
Həsrətin ki, bundan o yanı yoxdu.
Uşaqlar qaçışmır toz-tozanaqda,
Analar yumağa kir tapa bilmir.
Metronun tinində dilənən qoca,
Daha dilənməyə yer tapa bilmir.
Daha dilənməyə yer yox, adam yox,
Hara boylanasan, hara qaçasan?
Kimə and verəsən əzizlərini?
Kimin ciblərinə ağız açasan?
Ey qoca dilənçi, səndən qorxurlar
Əlin kirli deyə, ağzın lüt deyə.
Kimə yaxınlaşsan dodağın büzər,
Kimə yaxınlaşsan çəkil get deyər.
Əslində hamımız dilənçiyik biz,
Hamı doğulduğu gündən dilənir
Sən bu boş şəhərdən çörək umursan,
Evdə gözləyənin səndən dilənir.
Səni gözləyənin qarnı ac qalar
Səni Yaradandan əlini üzsən.
Sənin nəfəsini eşidər Allah,
Sən yağış altında çox islanmısan,
Yəqin, hamımızdan bir az təmizsən.
Yaxşısı budur ki, Allahdan dilən,
De ki, "Sən böyüksən, de ki, Sən təksən!
Açsın hamımızın bağlı qapısın
Yoxsa ki, sən kimə dilənəcəksən?
Öləsən
Bir gün qələmin sına,
Yox olasan, öləsən.
Səssiz-səssiz bir küncə
Sıxılasan, öləsən.
Mən axı gün görmədim,
Nə qəribə həyatdı.
Allah məni yaratdı,
Doğulasan, öləsən?
Heç xəbərin olmaya,
Qarasından, ağından.
Bir gecə yatağından
Yıxılasan, öləsən.
Bəsdir oyuncaq oldun
Bu dünyanın nazına.
Ananın ağ saçını
Keçirib boğazına,
Boğulasan, öləsən.
Ağrıkəsici
Nə sən soruş, nə mən deyim
Nə haldayam, nə gündəyəm.
Dünəndən heç nə yemirəm,
Boyat dərdin üstündəyəm.
Bir ağrıkəsiciyə görə
Bədən üzvlərim dalaşır.
Əllərim "Antarktida",
Başım "dünyanın o başı".
Nəfəsim keçər burnuna,
Bir-iki addım at geri!
Həyəcan təbili çalır
Boynumdakı kəndir yeri...
And olsun yarı canıma,
Getməyə bir yerim olsa,
Tüpürərəm dabanıma.
Əvəzimə üzr istəyən
Hicablı bir qadın ola.
Əlini aça Allaha:
"İlahi, bağışla onu,
al canın, bəsidir daha"...
Əlindən yapışdığım
İnsanlar böyüdülər,
Qollarımdan vurdular.
Ayağımı çəkdilər,
Ürəyimi qırdılar.
Adamlar ilan kimi
Zəhər sancdılar mənə.
Dedim - Allaha gedim,
o çarə qılar mənə.
Allah öldürdü məni,
Ayağımı çəkənlər
qəbrimə kimi qazdı.
Başıma daş salanlar
Başdaşımı ucaltdı,
üstünə söz də yazdı.
Bu adamlar gör necə
Abırsız, həyasızdı.
Dizlərinə vurdular,
Gözucu ağladılar,
Beş gün gün verməyənlər,
Qırx gün yas saxladılar.
© Müəllif hüquqları qorunur! Mətndən istifadə etdikdə istinad mütləqdir!
