Sərbəst esse-poema
Ağacları qurumaya qoymayaq,
ağaclar quruyanda nəfəsi kəsilir,
yavaş-yavaş can verir bu zaman ağaclar;
ya yeri onu dar eyləyir,
ya suya həsrət qalıb.
Ağacları kəsməyin,
Bu, qəfil faciədir,
gəlir ağacların başına
qəfil ölümlər kimi.
Ağacların nəfəsini kəsməyin,
bəlkə onların nəfəsidir
bizi yaşadan?!
Ağaclar adam kimidir,
amma adam kimi
ağlamaqdan vaz keçir.
Ağacların altından, yanından keçən
suyun şırıltısına baxmısınızmı?!
Nəğməyə oxşayır onun şırıltısı.
Çünki adamlar ona rəng qatmayıb,
ona görə suyun şırıltısı
nəğməyə oxşayır.
Yəqin adamlar bacarmır ona əl vurmağı.
Yarpaqlar da danışa bilir
xəzan olana qədər.
Baxmayaraq, xəzanlar da xışıldayır,
yəqin yarpaqların ruhu hələ
canlarından çıxmayıb.
Yarpaqlar danışanda, quşlar bir az
aralıda dayanır,
ta ki, yarpaqlar sözünü qurtarsın,
Höcət eləməyin vaxtı deyil,
ən yaxşısı aralıda dayanmaqdı.
Qartallar qayaların üzərində
məğrur görünür.
Qartallar elə böyük deyil,
sadəcə, sərçədən böyükdürlər.
Bir də qayaların üstündə olanda,
hamı böyük görünür.
Amma bu, qayaların böyüklüyüdür.
Sənin səsin qayalara düşəndə
qayalar da sənə səs qaytarır.
Əslində, bu, qayaların sənə salamıdır.
Həm də qayaların böyüklüyüdür,
hamının salamını alır.
Bunlar mənim bildiyim və dediklərimdir.
Amma demədiyim o qədər nəsnə var ki...
Məsələn, mən hələ demirəm ki,
nəyə görə mənim üçün yerin altı da,
üstü də eynidir.
Çünki heç biri mənlik deyil.
Mənim yerim göylərdədir,
ona görə göylərə baxıram.
Göylərdəki yerim hansı qatdadır,
bunu hələ demirəm.
Ancaq onu deyirəm ki,
niyə sən yatanda işığı söndürürsən?
Gözün qamaşır deyə?
Bu da bir bəhanədir,
sadəcə, sən işıqda yaşamağa
öyrəşməmisən.
Ona görə günəşin işığından
qaçırsan.
Günəşin altında niyə sevinmirsən?
O günəşi ki, Allah sənə pay verib.
Allah dünyaya verdiyi işığı söndürmür,
sən isə bir otağa işığı çox görürsən.
Kim zülmətdə parlayır ki?
Yarasaların gözü görmür,
günəşi axtarır,
sənin gözün ola-ola
öz nurunu söndürürsən...
Bunlar mənim bildiklərim və
demək istədiklərimdir.
Lakin insanın bilmədiyi və
mənim demədiyim
o qədər nəsnə var ki...
Məsələn, mən deyirəm ki,
çaylardan hoppanmaq elə bir hünər deyil.
Hünərin var, çayın qabağını kəs
Həzrəti Musa kimi.
Sən bilirsən, Həzrəti Musa bizim yurddan çıxıb?!
Mən heç vaxt caydan hoppanmıram,
əgər çayın qabağını kəsə bilmirsənsə,
hoppanmağın mənası yoxdur.
Çay öz yolu ilə gedəcək,
amma çayın yolunu dəyişmək olar...
Deyəsən, mənim də oçağım Kəbədir,
hər gün başına dolanıram,
soyuqdur, istidir,
Bu Kəbə mənimdir.
Görəsən, İbrahim peyğəmbər
öz Kəbəsini necə qurub?
Bəlkə elə o Kəbə də mənim yurdumdadır?
Eh, mənim yurdum da elə Kəbədir.
Bilirsənmi, İbrahim peyğəmbər də
bizim bu yurddan çıxıb...
Əgər belə deyilsə, niyə İbrahim peyğəmbərin
atasının adı Azərdir?
Adəm peyğəmbər də cənnətdən
bizim yurda enmişdir.
Əgər belə deyilsə, dünyanın hansı xalqı
insana adam deyir?
Nuhun gəmisi hardadır?
- Bizim yurdda - Ağrı dağında...
Odlar diyarı həm də
peyğəmlərlər diyarıdır.
Nəyə görə bizim çaylar ancaq
Xəzərə axır?
Çünki Xəzərin yolu elə Kəbəyə doğru gedir.
Xəzərin dalğaları bizə nə deyir?
Xəzər özünü dalğalarla qoruyur.
Əgər dalğalar olmasaydı,
Xəzərin suyunu qurutmuşdular.
Siz meşəyə gedəndə canavardan,
aslandan qorxursunuz.
Görürsünüz, nə qədər meşəni
Xəzər udub?!
Siz meşəyə gedəndə qorxmayın,
çünki siz orada qonaqsınız.
Kaş, hər yerdə insanları canavarlar,
aslanlar kimi qarşılayaydılar.
Onda çaylarımız da Xəzərə
doğru tələsməzdi.
Xəzərin də suyu gedib Kəbəyə çatardı.
Biz gedirik meşəyə, bir də
ağaclardan tullanmaq üçün.
Onda biz meşələrin şahından
icazə alırıqmı?
Axı bu ağaclara onlar cavabdehdir.
Hələ demirəm ki, mən ağacdan tullananda
ağaclar bir az balacalaşır.
Yəqin ağaclar məndən
böyük görsənmək istəmir.
Mən ağacdan tullananda
ağacdələn də səs çıxarmır,
bircə quşlar cəh-cəh vurur.
O da yəqin mənə görə yox...
Hərdən düşünürüəm ki, insandan aciz nə var;
bəzən bir həşərat sancmasından da
insan ölür.
Təkəbbür insanın gücsüzlüyüdür,
insan torpağı xışlayanda güclüdür,
çünki torpaqda öz izini qoyur.
Bəzən torpağı xışlamağa da
ehtiyac qalmır,
çünki daşlarda da bizim izimiz çoxdur.
Görmürsən Qobustanda adımız
daşlarla yazılıb?
Daşlar bir az torpaqdan fərqlidir;
daşlar torpaqdan ayrılıb,
öz taleyinin sahibi olsun.
Heç nədən asılı olmayan bir tale.
Bircə qayalara söykənsin daşlar...
Heç fikirləşirsən
torpağı, meşələri udan dəniz
niyə daşlara, qayalara dəymir?
Ona görə daşlar, qayalar
sahilin qırağındadırlar.
Daşlar, qayalar dənizin
quyruğunu tapdalamır.
Dənizi saxlayım...
Bir az da özümdən danışım.
Özümdən danışanda mən hələ
demirəm ki, Vətən məni niyə çox sevir.
Ona görə yox ki, mən də
Vətəni çox sevirəm.
Təkcə ona görə yox,
ona görə, mən dünyaya Vətənin
duaları ilə gəlmişəm.
Eh, məni böyütməyə Vətən nə
qədər şeytan daşlayıb,
şeytanı quyularda gizlədib...
Mən deyirəm ki, şeytan nəyə görə
mənə bu qədər düşməndir?
Təyyarələrin göydə uçması
nə deməkdir?
Göyün onlara nə aidiyyatı var?
Elə bunun özü şeytan əməlidir.
Vaxt gələcək, atlar təyyarələri ötəcək.
Ona görə atları yəhərləyib
hazır saxlayın.
Atlardan muğayat olun,
çünki atlar hər şeydə təmənnasızdır;
hətta ölməkdə də.
Deyirlər, kimlərsə dünyanı idarə edir,
inanmayın belə söhbətlərə,
onlar sadəcə, şeytanın dediklərini edirlər.
Ya da ki, şeytanın qulluğunda dayanırlar.
Hələlik Allah dünyaya baş qoşmur,
ya da ki, az baş qoşur.
Dünya Ona külli-kainatda
sonuncu həlqədir.
Hər şeyin öz vaxt var,
qiyamətə nə qalıb ki...
Qudurğanlıq, təkəbbür dünyanın bəlasıdır.
Bu bəlaya dualar da kar etmir,
dünya öz-özünün evini yıxacaq.
Hər şeyin öz vaxtı var,
qiyamətə nə qalıb ki...
Nə olacaq qiyamətdə?
Bunu mən də bilmirəm.
Bu, mənim işim də deyil.
Amma bilirəm ki, qiyamətin əsas
səbəbkarı dünya olacaq...
Yenə gələk ağacların üstünə,
ağaclar da insan kimi nəfəs alır,
amma insan kimi
nəfəs dərməyə imkan vermirlər.
Bəlkə səhralar da ona görə qurudur?!
Quru səhralar... heç nə qarşılıqlısız deyil.
Görürsən, nə canavarların,
nə aslanların ağaclarla işi yoxdur.
Ona görə onlar canavar kimi qalır,
aslan kimi qalır,
canavar kimi ölür,
aslan kimi ölür...
Əvvəllər dağların dəstəyi ilə
səhralarda da su olmuşdur.
Suyu qıtlığa çıxaran insan...
Vətənimin dağlarına bax,
hamısı sirlidir, möcüzədir.
Yurdumun bütün dağları
Savalana hesabat verir.
Ona görə Savalan bütün
müqəddəs dağların məbədidir.
Mən niyə Savalanın ətəyində
böyümüşəm?
Bu, Tanrının mənə lütfüdür.
Hələ də bilmirəm,
ilk dəfə Savalanı görəndə,
onu başı qarlı görəndə
yamaqlı şalvarda, köhnə ayaqqabıda,
cəmi on iki yaşında,
ağlım hələ kəsməyən vaxtlar
bizdən ayrı düşən,
Savalandan aldığım doğmalıq
məni ağuşuna almışdı.
Ömrüm boyu belə nəvaziş
görməmişdim.
Ana nəvazişi görməyən
mən yetimin ruhunu
nədən Savalan bu qədər tilsimləmişdi?
Sanki yetimliyimi də unutmuşdum.
İlk dəfə Savalandan yürüşə çıxmışam -
elm, təhsil almaq yürüşünə.
Bu yürüş məni Bakıya gətirirdi.
Şah Xətai də Savalanın ətəyindən
yürüşə çıxmışdı
Vətənini bütövləşdirmək üçün.
İlk dəfə Bakıya, Şirvana yürüş etdi Xətai.
Onunla eyni ormanlardan,
eyni cığırlardan keçmişik.
Ona görə məndə Xətainin ruhu var.
Tomris də Savalana gəlib çıxmışdı,
məndə Tomrisin də qanı var.
Görəsən, haradadır Kirin başı?
Savalan ayrı möcüzədir,
qiyamətdə ona sorğu yoxdur.
Deyəsən, mən çox yazıram,
ən çox Allahımı dərk etməkdən yazıram.
Dünyanın faniliyindən yazıram.
Nə qədər yazsam da mən "Xəmsə"
yaza bilmərəm.
"Xəmsə" bəşəriyyətin şah nüsxəsidir.
Qurandan sonra burda bütün suallara
cavab var.
Şeyx Nizami merac şairidir,
Bir gecə yuxuma girmişdi Şeyx Nizami.
Vətənim haqqında onun
xeyir-duasını eşitdim.
Həzrəti Əlini də yuxuda görmüşəm,
O da bizim yurdu çox sevirmiş.
Bəlkə bu dünya ona görə bu
günə düşdü ki, irfan ağsaqqalları
yoxa çıxdı?!
Dədə Qorquddan sonra
Nəsimi kimi Allaha yaxın şairi
Allahsız kimi soydular.
Bundan böyük küfr olarmı?
Xətaidən sonra fatehlik də
urvatdan düşdü.
Sabir Vətənimdə cahillərin coxluğundan,
xurufatdan şikayətlənirdi.
Üzeyir peyğəmbərlərin yolu ilə getmişdir,
Muğam azandan sonra ikinci
haqq səsidir.
Görəsən, bu yurdun müqəddəsləri, övliyaları
göylərin hansı qatındadırlar?
Tanrı dərgahında doğma Qarabağımız
müqəddəsliyin simvoludur.
Çünki Təbrizin, Ərdəbilin, Dərbəndin qübləsi
Qarabağdan keçir.
Burda murdarlara yer olmamalıdır.
Babək erməni murdarlığının və xəyanətinin
ilk qurbanıdır.
Puşkin erməniyə oğru deməklə heç nə
ixtira etməmişdi,
sadəcə, həqiqəti demişdi.
Erməni dünyada yeganə toplumdur ki,
təpədən-dırnağa hər şeyi saxtadır.
Dəyərlərdən uzaq toplumdur,
hər şeyi oğurluqdur.
Tanrı onları lənətləmişdir.
Erməni doğulmaq artıq bədbəxtçilikdir.
Saxtalıq, oğurluq, yalan bu toplumun
alın yazısıdır.
Necə də iyrənc görünür...
Türk insanlığın zirvəsi,
ədalət carçısıdır.
Türk dünyaya ağalıq etməyincə,
dünyada haqq-ədalət olmayacaq.
Bu, İlahi tapşırıqdır.
Turan imperiyalarında ermənilərin yaşaması
Türkün nüfuzuna ləkə gətirir.
Çünki məğrurluqla çılızlıq bir arada ola bilməz.
Əmir Teymur erməilərin axırına çıxmadığı üçün
məzəmmətə tuş gələcəyindən ehtiyatlanmışdı.
Erməni hətta qul olmağa da yaramır,
çünki qulda da mənəviyyat olur...
Lakin erməni öz ağasının
dar günündə birinci onu satan məxluqdur.
Bu toplum ancaq fahişəlik üçün yarayır.
Bunu Karl Marks demişdir.
Tanrı türkü böyük yaratmaqla ermənini
qara daş kimi qarşısına atmışdır ki,
türk bilsin ki, ondan böyük Tanrı var.
Bu da bir Tanrının imtahanıdır,
Dünyanın yarısını alan İsgəndər
bir tarakan sancmasından dünyasını
dəyişmədimi?
Tanrının türklərə buyruğu
tarakanların üstündən keçməkdir.
Mustafa Kamal Atatürk öz dühasıyla bütün
İmperialist dünyasını sarsıtdı.
Nəriman Nərimanov Azərbaycan
ictimai fikrinin,
Türk dünyasının nuru idi.
Stalin despotizmi bu nuru
söndürməklə türk dünyasına zərbə
vurmağı düşündü.
Nəriman Nərimanov ilk şəhiddir.
Səməd Vurğun, Üzeyir Hacıbəyov
diri ikən şəhid idilər.
Heydər Əliyev müdrikliyin və
ucalığın zirvəsi idi.
Hətta düşmənləri də onun
böyüklüyü qarşısında mütiləşirdilər.
O, Nərimanovun söndürülmüş
nurunu yenidən alovlandırdı.
İmperiya təlaş keçirirdi,
lakin bu dəfə bu alovu söndürə bilmədi,
əksinə imperiya bu alovun təsirindən
yanıb külə döndü.
Qarabağın işğaldan azad edilməsi
İstanbulun fəthinə bənzəyir.
İlham Əliyev ikinci Mehmetlə eyni
sırada dayanır.
Hər ikisi İlahi tapşırığı
başa çatdırdılar.
Mehriban xanım bu yurdda
Tomris xatunun ruhunu dirçəltmişdir.
Tarix təkrarlanır...
Bizim yurdumuza Tomrislər yaraşır.
Düşmənlər səksəkədədirlər,
xəyanət bağışlanmır.
Unutmasınlar Kirin başını,
kim rahat yaşamaq istəyirsə,
türkün ayağını basmamalıdır.
Hətta Hitler də bunu etiraf etmişdir,
Stalin türkə dilini çıxarsa da,
dili ağzında qaldı.
Gücü ancaq arxadan zərbə vurmağa çatdı.
Dünyanı bölüşdümək istəyənər
türklərə daha çox pay ayırmalıdır.
Türklərin əcdadları haralarda olmayıb ki...
Sibirdən Dərbəndə qədər,
Təbizdən Aralıq dənizinə qədər,
Uyqurustan, Monqolustandan, Budapeştə qədər...
Bunlar da hələ hamısı deyil.
Erməniyə xoşladığı səhralardan bir məkan
ayrılmalı, bu məkan qapalı olmalı,
insanlıq murdarlanmamalı,
dünya təmizlənməlidir.
Bunları zaman diktə edir,
bəlkə də Tanrı diktə edir...
© Müəllif hüquqları qorunur! Mətndən istifadə etdikdə istinad mütləqdir!
