***
Sənə məktub yazmışam, yalvarıram, oxuma çərşənbə axşamları
Camal Süreya
Heç sənə layiq deyil
sənə yazdığım yazı.
Ömür də, gün də, keçir
Nə qışı bəlli, nə yazı
Yalvarıram, oxuma,
vərəqləri qaralıb.
Sevdiyim ağacların
yarpaqları saralıb.
Nöqtələrin yerinə
bir "ah"ım var yazıda.
Yalan deyil, şahiddi
o bir Allah özü də...
***
Deyirsən yağış yağır
Havalar da soyuyub.
Nəmişlik dizə çıxıb
Körpüləri su yuyub.
Deyirsən duman gəlib
Sizin dağlara yenə.
Onsuz da uzaqdasan,
əlim çatmır rayona...
Bu duman duman deyil
Nə də yağış, çən çisək
Hər şeyin bir sonu var,
Hər şey olub-bitəcək.
***
Yəqin yetişib indi
Sarı-sarı limon dər.
Nə olur-olsun, amma
Mənə bir şəkil göndər.
Çiçəkli limon olsun,
Budaqları sapsarı.
Yazılı şəkil olsun,
bir üzü mənə sarı.
***
Yaşımız ötüb-keçir,
Adımız da kiçilir.
Yadlaşır xatirələr,
Ayrılıqlar dirilir.
Duman gəlib, pozulur
uzaq yolun güzgüsü.
Yaxında bir kədərdi,
bir də ölüm qoxusu.
***
Eyni ayda doğulduq,
Payız adlı fəsildən.
Əvvəlində səniydin,
bu ayın sonunda mən.
İndi atəş üstünə
həsrətli nəğmə asım.
Yenə yağış, duman, çən
"yenə aylardan qasım".
Neçə payız, qış keçdi,
sular axdı, duruldu.
Görən, neçə ayrılıq,
neçə sevgi doğuldu.
Yaddaşımda yaşadı
sadəcə payız kimi.
Ayrılıqlar sonunda
eynəkli bir qız kimi.
***
Gör harda yada düşür
yenə dəniz qırağı.
Mən şamımı itirdim,
sən "sehirli çırağı".
Yenə dəniz qırağı,
oyandı xatirələr.
Yalın ayaqlarını
öpürdü ağ ləpələr.
Damla-damla sıxırdı
Kirpiklər yaş çəpəri.
Göz yaşını gizlətdi
Eynəyin şüşələri...
Qaranlıq çökdü nə tez,
dəydi şəhər şəstinə.
Gecələr ay doğulmur
65 yaş üstünə.
Hərdən bulanıq göydə
Sayrışır veyil-veyil.
Ulduzlar da seyrəlib
Sayı o sayda deyil.
Heç kimə demə, yerin
qulağı var unutma.
Allah ağır eşidir
Üzünü göyə tutma.
İndi bu gecələrdə
Bir sevgi izimiz yox.
Sığınmağa köksümüz,
Baş qoysaq, dizimiz yox.
Damla-damla axırdı
Kirpiklər yaş çəpəri.
Göz yaşını gizlətdi
Eynəyin şüşələri...
Dənizli xatirələr...
Dayanmışıq yanaşı.
"Olum gözlərin qurbanı",
Sənə gülmək yaraşır.
Minas abi
Döşünə alıb isti havanı,
iri qabarlı əlləriynən
cənub küləyini mişarlayır Minas abi,
budayır yamyaşıl feyxoa kolunu.
Cənub küləyi isti,
Mişarın nəfəsi şimal soyuğu, çox soyuq,
Qorxudan qarın-qarına girmişdi yaşıl budaqlar.
Dağdan enmişdi - Minas abi,
uzun boyunu,
iri əllərini,
at ayaqlarını,
tünd baxışını,
bir də səsinin yoğun yerini gətirmişdi şəhərə.
63 ildi döşdəşirdi şəhərnən,
Öyrəşə bilmirdi yay havasına,
Nə qış havasına, yaz havasına,
Nə də qaraörtük asfalt yoluna.
Ən yaxın göy üzünə
Taadım uzaq torpağına əli çatmırdı.
şəhərli ola bilmirdi, Minas kişi.
Sevdiyini itirib oturmuşdu kirimiş,
(indi o qız da yoxdu
"Bir şüşə "sevgilim",
saçaqlı pendir və göy-göyərti
Ya da təzə "madera",
Bu eşqi unut deyən yüzlərin acığına
İki bilet alırdı kinoya, teatra").
Ayrı xatirəsi yoxuydu daha,
Bəyənmirdi şəhəri:
"Bu şəhərin otu yox, əncəri yox,
Reyhanı, nanəsi, pəncəri yox.
Atı yox, qatırı yox,
Bir həyası, abırı yox" bu şəhərin.
Deyirdi ki,
Bu şəhərin dəmir atı, qır atı,
Yerin altında
Qanadlı qara qarışqası uçaq-uçaq,
Göyün yeddinci qatında.
Xırda karlik itlərinin səsi yox, səmiri yox,
Çörəyi dizinin üstündə olan adamların
Balatası, xəmiri yox.
Bir ev qurub tikəni yox,
Cızığından çıxanların vaxt-bivaxt
Abırını ətəyinə bükəni yox.
Bir qonşunun dəftərində adı yox,
Yediyinin damağında dadı yox.
...
Çər dəymiş atının çılpaq belində
rahat-rahat oturmuşdu oğlan çağında.
indi yumşaq Buslarda
yanını yerə basa bilmir.
rahat ola bilmir
göydələn binalarının yuxarı qatlarında
oynaqları göyüm-göyüm,
sümükləri sızım-sızım,
dağ havası həsrətinin sözlü-sazlı nəğməsinə,
səsinə bənddi.
Arsız-arsız gülür hərdən...
Bilirdi arsızlıq yaş məsələsidi,
qocalıq nişanəsidi arsız gülüşlər.
Yola verməkdi itən illərin hayıfını çıxa bilmək,
ayaq verib itənləri unutmaqdı arsızlıq,
Ömrə-günə od vurmaqdı arsızlıq.
Ot ələfi vərənmiyən biçənəkdi,
Susuzluqdan qabıq verən bir tənəkdi.
Sevdiyi gülü əliylə özgəsinə verməkmi...
(İndi o qız da yoxdu
"Bir şüşə "sevgilim",
saçaqlı pendir və göy-göyərti
Ya da təzə madera,
Bu eşqi unut deyən yüzlərin acığına
İki bilet alardı kinoya, teatra").
...
Böyüyüb, böyüyüb tayını tapan
Bir çopur, ucaboy adamdı -
Arsızlıq.
Arsızlıq hər töhməti udmaqdı -
Udmaqdı, udqunmaqdı,
Unutmaqdı arsızlıq.
(arsızlıq yaş işidi, yaş məsələsidi,
qoca təntiyir,
uşaqlar arsız olmur, ağlıyır, kiriyir)
Arsızlıq uşaqlardan xeyli uzaqdı,
Uşaqlar ağlayar, uşaqlar kiriyər.
Gülər uşaq kimi, gülər şeytanlar,
Uşaqlar ağlıyar ac olanda da,
Elə ... altı yaş olanda da.
Qulaq ağrısına məəttəl olar,
Ağlayar-ağlayar, sora böyüyər.
Böyüyər arpa boyu
hər gün, hər saat.
Böyüyər atanın, ananın qolu,
Uzanar bağçanın, məktəbin yolu.
Uşaqlar böyüyər, başı böyüyər,
Uşaqlar böyüyər, gözü böyüyər,
Uşaqlar böyüyər, yaşı böyüyər,
Uşaqlar böyüyər, sözü böyüyər...
***
Tikanlı, kölgəsiz innab ağacına
Oxşarı vardı Minas abinin.
Suyunu döndərib arxın önündə,
söykənib əlində yarağa nəsə
düşünürdü sakitcə
Yorulub əldən düşüncə.
***
Abşeron günəşi - yay xəstəliyi
Canını bişirəndə mazut qoxulu təri
Yapışıb xirtdəyindən
İçərişəhərin divarlarına dirəyəndə küləyi.
Zopanın, dəyənəyin yeri - qançır olmuş kürəyi
Qız qalasının damında
günəşlənən zağlı polis çəkməsi
Yadına düşəndə...
Sinəsindən qopan ah nəfəsini qarsırdı,
Dodağı çatlayanda yüz yerdən
qan rəngli nar koluna yaman oxşuyurdu
Minas abi.
...
Qaratelin boxçasındakı
quru otlar - ədviyyələr
otaq-otaq gəzirdi satılmaq üçün.
Boxçanın arxasına qısılmışdı uzunətəkli qadın,
uzunətəkli, iriyanlı Qaratel arvadın
quru istiotu, mixəşəri, turş alçası -
quru qaxac qızların sevdiyi ədviyyədi.
Uzun boyun, dik burunlu, tünd baxışlı
dağ təkəsi təkin
səsinin yoğun yerinə salıb üstünə çəmkirirdi -
uzunətəkli , iriyanlı Qaratel arvadın.
"Durma qapı daaaaalında,
Gözüm qalıb xaaaalında".
İllər uzun-uzun keçdi ömürdən,
burnu dik oğlan çağı,
bir az səbri dar,
genbalaq şalvar,
ağappaq köynək,
platformalı çustlar.
bir az havalı -
alnının qırışı yoxuydu hələ,
taleyin qarğışı yoxuydu hələ.
70 il ötdü, Minas abinin
Qoruya bildiyi
Uzun boynu,
iri əlləri,
at ayaqları,
tünd baxışı və səsinin yoğun yeriydi.
Uzun-uzun illər keçdi ömürdən
83 cür səs gəlir göydən...
qulaq as, qulaq as, abi,
Allah ömür versin, Minas abi.
Azadlıq prospekti, 2023
© Müəllif hüquqları qorunur! Mətndən istifadə etdikdə istinad mütləqdir!
