Bir əlində silah, bir əlində qələm...

Bu sərlövhə qələm yoldaşım, professor Nizaməddin Şəmsizadəyə aiddi. Aylar öncəsi bu başlıq altında oxuculara şair Maşallah Məftunu təqdim etmişdi.

Olduqca səmimiyyət (və vətənpərvərliklə) yazılmış məqalə məni Qazağın çətin günlərinə apardı. Mərhum Vaqif Səmədoğluyla Qazağın müdafiəçiləriylə görüşə getmişdik. Vətənin keşiyində müsəlləh əsgərə çevrilmiş cavanlarımız qəlbimizi Göyəzən, Qazançı dağlarına döndərdi. Komandirlərindən birinin (bir əlində silah, o birində qələm olanın) bir şeirisə həmin an Səməd Vurğun diyarında vuruşanların poetik marşı kimi səsləndi. Bəlkə də, həmin gün "Döyüşür Qazax" şeirinin ilk oxucuları biz olduq. İki Vaqif əsgər paltarındakı şairin sağı və solundan "əhsən" kəlməmizi ağ göyərçinlər kimi havalandırdıq.

Son günlər müəllifin "Güllərin soyqırımı" kitabına redaktor oldum. Poema şeirləri günəş şəfəqlərinə çəkilmiş mərhum şairəmiz Nurəngiz Günə həsr olunmuşdu. (Şairə bacıma, onun həyata həsrətli gözlərinə özüm də şeir həsr etmişəm). Həmin kitabla tanışlıq məndə Maşallahın poeziyada da komandirə çevrildiyi əminliyini yaratdı.

Qəribədir ki, hər onunla rastlaşanda ürəyimdən Orxan Vəlinin misralarını keçirir, özümü də əsgər paltarında hiss eləyirəm (Və mənə elə gəlir ki, mənfur qonşularımızla müharibə şəraiti davam etdikcə bütün ədiblərimiz rəmzi şəkildə olsa da özünü əsgər paltarında hesab eləməlidi).

Bu Vətən yolunda

Nələr eylədik:

Çoxumuz öldük,

Çoxumuz nitq söylədik.

Şəxsiyyəti və şeirləriylə tanış olduqca Maşallah Məftunun vətən üçün həm can verməyə hazır olduğunu, canla-başla ona vətənpərvər şeirlər yazmağa çalışdığının şahidinə çevrildim.

(Tələsik yazılmış bəzi şeirlərində sözlər və misralar bir-biriylə qonşu olmaq, uzlaşmaq istəmir. Tövsiyə olunur ki, onları bir-birinə və komandirinə tabe etdirməyə çalışsın).

Yeni şeirləri oxuculara təqdim olunur. Bu dəfə söz onlara verilir...

Vaqif Nəsib Sarıhüseynoğlu

Maşallah Məftun

Cavid əfəndi

Dünyanın ortasıyla,

Yavaş yavaş yol gedirdi,

Pencəyi qolu üstə.

Hardansa gəlib çıxdı

İblislər yolu üstə.

Onu canı qədər sevdiyi

xalqının düşməninə döndərdilər.

Buz heykəlinə çevirmək üçün,

Sibirə göndərdilər.

Amma baş tutmadı

İblislərin o fəndi,

Şairlik,

insanlıq,

əbədiyyət

heykəlinə döndü

Cavid əfəndi...

Tankın işığında yazılan şeir

Qazaxın müdafiəsinə

Düşmən sərhədində Qazax zirehdi,

Yağıya əbədi göz dağımızdı.

Qazax Səməd Vurğun, Hüseyn Mehdi,

Vidadi, Vaqifdən, söz dağımızdı.

Osman qağaların sözü sellənən,

Qözəl Qarayazı - yazıdı Qazax.

Aşıq Ədalətin qəlbi tellənən,

Dillənən sədəfli sazıdı Qazax..

Düşmən sərhədində yuva qurubdu,

Qalalar bu yerin ulu daşları.

Yurdun keşiyində daim durubdu,

Əsgərə dönübdü vətəndaşları.

Şairlər vətəni Qazax dirişir,

Eli bir nəfər tək bir ələ dönür.

Alınmaz hər qala, hər dağ vuruşur,

Göyəzən qeyrətdən heykələ dönür.

Hər qarış uğrunda dirişir Qazax,

Beləcə yağıya qəbir qazır o.

Qılıncla, qələmlə, vuruşur Qazax,

Qılıncla, qələmlə, tarix yazır o!

1994-Qazax

Bir tikə çörək

Qurandan əvvəl,

İnsanlar ətrini qoxuyandan,

Səni əkib süsən-sünbül,

oxuyandan,

çatmısan dada...

Müqəddəslik kimi

Hopmusan yurda,

Saçağınla bəzənib

Əl açmamışıq yağıya.

Əsrlərcə yaşadıb bizi

bir parça düz ürəyimiz

və duz çörəyimiz.

ötürmüşük

dirilik rəmzi tək

əldən-ələ,

eldən-elə.

Əsgər kimi

Azərbaycanın xalq yazıçısı,

İlyas Əfəndiyevin məzarı önündə düşüncələr...

Heykələ dönmüşəm məzarın üstə,

Hələ bu dünyanın eşiyindəyəm..

Ey ustad, sonuncu güzarın üstə,

Sıravi əsgərtək keşiyindəyəm.

Əlin qələm oldu - biz də oxuduq,

Baş əydik sehrli qələminə biz.

Səni örnək sanıb zəhmət qoxuduq,

Yetişmək istədik aləminə biz.

Doğma Qarabağa biz qəsd eyləsək,

Ruhun, ruhumuzu alqışlayarmı?

Doğma Şuşamızı şikəst eyləsək,

Pənah xanlar bizi bağışlayarmı?

Şuşanın gözləri hələ yoldadı,

Bizdən bir möcüzə-heyrət gözləyir.

Ən dar macal üçün tüfəng qoldadı,

Axı Qarabağım qeyrət gözləyir.

Sülhün, ədalətin kəsəri kimi,

Hələ xalqımızın səbri vuruşur.

Ağlını başına yığmasa yağı,

Əgər boşaltmasa o Qarabağı,

Neçə qeyrət dolu əsgəri kimi,

İlyas Əfəndiyev qəbri vuruşar!

Bayat bayatıları

Kişnəsin də qoy atım,

Qeyrət ilə boy atım,

Yatım da yalmanına

Azad olsun Bayatım.

Qarabağ sinə dağım,

Ev-eşik, binə dağım,

Qarabağ şikəstəsi,

Oxusun yenə dağım.

Kim odu haqsız qalar,

Cani tək haqsız qalar,

Bu yurda göz tikənlər,

Yenə qulaqsız qalar.

Məmməd Araza

Kimini mal edir, kimiyə maldı,

Kiminə zəhərdi, kiminə baldı,

Kimlər bu dünyada əbədi qaldı?

Bu haqqın sədası başlara batsın,

"Dünya mənim, dünya sənin,

dünya heç kimin."

Talelərdən keçən yollar dumanlı,

İrəli açılan qollar gümanlı,

Qırılan ağaclar, kollar gümanlı,

Axır baltasını adamlar atsın,-

"Dünya mənim, dünya sənin,

dünya heç kimin."

Ömür hər bəndənin gümüş çayıdı,

Azı da, çoxu da Tanrı payıdı,

İnsanlıq, insanın haqqı-sayıdı,

Çoxu ətəyindən qoy daşı atsın,

"Dünya mənim, dünya sənin,

dünya heç kimin."

İnsanın insanlıq arzuları tək,

Dünyanın dünyəvi barı, varı tək,

Arazın ibrətli saf suları tək,

Məmmədin sözləri hər kəsə çatsın,

"Dünya mənim, dünya sənin,

dünya heç kimin."

1980

Ağlama, gitara

Yaranan gündən göz yaşı çağlatdın,

Viktor Xaranı da ağlatdın.

Ömrünün sonunacan

oduna yandı,

külünə bələndi,

ələndi,

ələndi...

Din Rid, Vladimir Vısotski,

Nikolay Sliçenko,

Bulat Okudjava, bizim Rəmiş,

barmaqlarını hey işə saldı

gözlərdən yağış aldı.

İnsan dərdini

gitarada

və navalçalarda çaldı...

1983, Moskva

Türkün möcüzəsi

"Türk əslimlə fəxr edirəm. Haradan türkün səsi gəlirsə oraya salavat çevirir, ibadət edirəm. Dünya ona görə gözəldir ki, dünyada türklər yaşayır".

Nizaməddin Şəmsizadə

Türkün möcüzəsi,

Türkün özüdü.

Onun əqidəsi, onun vicdanı,

Tanrı qarşısında

qızıl, sözüdü.

Ərşidə,

fərşidə,

birliyi,

hürlüyü

qanında, canında,

əməllərində,

qeyrəti,

türklüyün təməllərində.

Türklə ünsiyyətə

başla əzizim.

Onu sevməyəni

daşla əzizim.

Tanrı sevgisinə

baş əyən odur.

Günəşin gözündə,

Ayın üzündə,

türkün sorağı var,

türkün özü var.

Sirr dolu bu aləm,

Yerlər türkündü...

Ah çəksə dünyadan

bir şeymi qalar.

Harayı, nərəsi,

hayqırtısı onun

zamanın səmtini

dəyişə bilər.

çaylar axarını

dəyişə bilər.

Türklə ünsiyyətə

başla, əzizim.

Onu sevməyəni

daşla, əzizim.

Yoxdu döyüşlərdə

Türkün hürküsü,

Zəfər nəğməsidi,

Hər bir türküsü!